1. Quercus 'Monument', dąb ‘Monument'
Silnie rosnące drzewo liściaste o zwartej, szeroko kolumnowej lub jajowatej koronie. Po 10 latach osiąga 8 m wysokości. Gałęzie wyprostowane i skierowane ku górze. Liście sezonowe, skórzaste, błyszczące, ciemnozielone z wierzchu, jasnoszare i owłosione od spodu, stosunkowo duże, do 18 cm. Kwiaty rozdzielnopłciowe, zielonkawe, niepozorne. Owoce - orzechy (żołędzie) dojrzewające jesienią. Wymaga stanowiska słonecznego. Preferuje gleby świeże i głębokie, ale będzie dobrze rosnąć na każdej przeciętnej glebie ogrodowej. Całkowicie mrozoodporny. Strefa mrozoodporności 4a. Odmiana o bardzo dekoracyjnej geometrycznej formie, do sadzenia przy reprezentacyjnych budynkach, wjazdach, jako drzewo alejowe, w parkach i dużych ogrodach. Wykazuje wysoką odporność na mączniaka Erysiphe alphitoides. Powstała jako mieszaniec Quercus robur ‘Fastigiata’ i Quercus macranthera. Pierwsza publikacja: Jerzak E., Zieliński J. 2002 Quercus ‘Monument’ – a new cultivar of oak. Rocznik Dendrologiczny 50: 187 – 188.; Odkrywca, hodowca (selekcjoner) - odmiana została otrzymana w 1984 roku przez Ewę Jerzak.: Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wprowadzenie do handlu: Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych Joanna i Bronisław Szmit 2009 Polska.
2009 - Złoty Medal na Wystawie ZIELEŃ TO ŻYCIE, Warszawa.
 |
| Polska odmiana historyczna |
2. Quercus robur 'Jan Zamoyski' - dąb szypułkowy 'Jan Zamoyski'
Odmiana 'Jan Zamoyski' jest drzewem o średniej sile wzrostu, nieco słabiej rosnącym od swojego gatunku ale nie różniącym się od niego pokrojowo. Odmiana osiąga wysokość od o 8–10 m. Największą jego ozdobą są liście na pędach świętojańskich – bardzo długie (nawet do 25 cm), przewisające pod własnym ciężarem i bardzo gęsto białokremowo upstrzone. Starsze liście mają ciemnozieloną barwę z mniej wyraźną mozaiką. Ważne jest jednak, że pstrolistność utrzymuje się cały okres wegetacyjny. Kora na pędach jest oliwkowozielona, zaś na młodych przyrostach oraz pędach śwętojańskich – kremowożółta. Roślina jest całkowicie odporna na mróz.
Dąb 'Jan Zamoyski' jest, ze względu na bardzo atrakcyjne ulistnienie, cennym drzewem do dużych ogrodów i parków. Ze uwagi na swoją ciekawą, długą historię i związki zarówno ze słynnymi szkółkami, jak i jednym z najznamienitszych polskich rodów arystokratycznych może być stosowany w nasadzeniach historycznych –wszędzie tam, gdzie znaczenie mają nie tylko walory estetyczne.
Dąb szypułkowy 'Jan Zamoyski' rośnie zdrowo i stosunkowo bujnie, co jest rzadkością w przypadku dębów o barwnych liściach. Wykazuje pełną mrozoodporność. Wymaga żyznych, świeżych gleb i stanowisk słonecznych lub lekko ocienionych (liście również prawidłowo się wybarwiają).
Oryginalny opis odmiany zaczerpnięty z katalogu Szkółek Podzameckich brzmi:
„Gałązki na młodych pędach blado-żółte. Liść różno-kształtny, przeważnie wązki, przy rozwoju żółto, później biało-pstry”
Odkrywca, hodowca (selekcjoner): odmiana wyselekcjonowana na przełomie XIX i XX w przez Feliksa Rożyńskiego – ówczesnego kierownika Szkółek Podzameckich, należących do majątku rodziny Zamoyskich.
Odmianę Rożyński nazwał na cześć twórcy potęgi rodu Zamoyskich – Jana. Jan Zamoyski był żyjącym w latach 1542 – 1605 magnatem, kanclerzem i hetmanem wielkim koronnym, zwycięzcą spod Cecory, Byczyny i Bukowa. Był twórcą Ordynacji Zamoyskich – dóbr obejmujących 23 miasta i 816 wsi.
Wprowadzenie do handlu: Szkółki w Podzamczu hr. Andrzeja Zamoyskiego 1903 i pozostał w sprzedaży aż do 1938 r. Zawierucha II Wojny Światowej i zmiany ustrojowe po 1945 roku sprawiły, że dąb ten popadl w zapomnienie i zaginął na 65 lat. Dopiero w 2003 r. jedno z ocalałych drzew zostało odnalezione i zidentyfikowane przez Bronisława Szmita – szkółkarza z Ciechanowa.
 |
| Zdjęcie zrobione w moim ogrodzie Ewa Huet-Maćkowiak. |
 |
Zdjęcie zrobione w moim ogrodzie Ewa Huet-Maćkowiak.
|
3. Quercus robur L. "Anoreksja", dąb szypułkowy "Anoreksja"
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak |
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
 | ||
4. Quercus robur 'Posnania', dąb szypułkowy 'Posnania'
Duże drzewo o pokroju płaskokulistym, dorastające do 10-12 m. Korona rozłożysta, dość gęsta. Liście bardzo długie, 20-25 cm, ciemnozielone, fantazyjnie i nieregularnie powcinane, delikatne, cienkie, zwisające, poruszające się z każdym powiewem wiatru. Nerwy żółte. Jesienią liście żółte. Roślina bardzo tolerancyjna co do rodzaju gleby, odczynu i wilgotności. Stanowisko słoneczne lub półcieniste. Piękno drzewa najlepiek widać z bliska.
Opracowano na podstawie formularza Konkursu Roślin - Nowości 2011; zgłaszający: Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych, Joanna i Bronisław Szmit.
Okrywca, hodowca (selekcjoner): Ewa Jerzak, Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wyselekcjonowana z siewek otrzymanych z nasion Quercus robur ‘Laciniata’ pochodzących z OB. Uniwersytetu im. O.W. Fomina w Kijowie (Ukraina), 1998 r.
Wyróżnienie w Konkursie Roślin Nowości Międzynarodowej Wystawy 'Zieleń to Życie' w 2011r.
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
 |
Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.
|
5. Quercus rubra "Roman Salamon", dąb czerwony "Roman Salamon"
 |
Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.
|
 |
Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
6. Quercus petraea ‘Włodzimierz Seneta’, dąb bezszypułkowy ‘Włodzimierz Seneta’
Drzewo o stosunkowo silnym wzroście, lecz znacznie wolniejszym niż gatunek. Pokrój typowy dla gatunku. Liście duże (do 25 cm), regularnie klapowane, intensywnie żółto i biało upstrzone i marmurkowane, na najmłodszych przyrostach mają dodatkowo ozdobne, różowe zabarwienie. Upstrzenie zmienne, w zależności od roku.
Całkowicie odporna na mróz (strefa 3).
Tolerancyjna, co do podłoża, najlepiej jednak rośnie na glebach świeżych, głębokich i żyznych, o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym lub zasadowym. Sadzi się w miejscach nasłonecznionych i półcienistych.
Jest pierwszą, pstrolistną odmianą dębu bezszypułkowego.
Odmiana wyselekcjonowana przez Bronisława Jana Szmita, opisana po raz pierwszy w 2011 roku i w tym samym roku wprowadzona na rynek przez szkółki Joanny i Bronisława Szmit. W 2012 r. zdobyła wyróżnienie w konkursie nowości na wystawie „Zieleń to Życie” . Nazwana na cześć wybitnego polskiego dendrologa – Włodzimierza Senety.
 |
| Zdjęcie jest wł. Związku Szkółkarstwa Polskiego. |
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
7. Quercus petraea "Rzepin", dąb bezszypułkowy "Rzepin"
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
 |
| Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak. |
8. Quercus petraea " Borowiany", dąb bezszypułkowy ,
" Borowiany"
Selekt znaleziony jako siewka w szkółce leśnej, charakteryzujący się silnie wydłużonym i obłym w zarysie kształtem liścia (liść pozbawiony klapowania lub nieznacznie klapowany).
Pod tym względem selekt ten jest podobny do odmiany ‘Mespilifolia’ (dąb bezszypułkowy odm. nieszpułko listna) i stanowi dużą ciekawostkę dendrologiczną. Rośnie w formie drzewa, osiąga duże rozmiary, wykształca rozłożystą koronę wspartą na mocnym pniu.
Duże drzewo do parków i ogrodów
9. Quercus robur 'Siedlec' , dąb szypułkowy 'Siedlec'
Pokrój wąskokolumnowy, stanowisko słoneczne, strefa klimatyczna 5a
wysokość 10-15 m, szerokość 3-5 m, pora kwitnienia V.
Drzewo dorastające do wysokości 10-12 m. Korona wąskokolumnowa, w starszym wieku nieco rozszerzająca się na boki, ale bardzo regularna. Średnica korony 3-6 m. Gałęzie sztywne, liczne, wyrastające pionowo do góry wzdłuż pnia. Młode pędy czerwonobrązowe. Kora szara, o płytkich spękaniach. Liście w zarysie odwrotnie jajowate lub owalne, długości 5-15 cm i szerokości 2-7 cm, o nieregularnych i zazwyczaj niedużych, zaokrąglonych klapach, których może być od 3 do 6 par. Blaszka liściowa z wierzchu ciemnozielona, na spodniej stronie jaśniejsza, z niebieskawym odcieniem. Początkowo delikatna, później gruba i sztywna i błyszcząca. Jesienią liście przebarwiają się na żółto i żółtobrązowo.
Kwiaty rozdzielnopłciowe, bardzo drobne, bez właściwości ozdobnych.
Owoce, żołędzie elipsoidalnego kształtu, długości do 1,5-2,5 cm, w półokrągłych miseczkach, zebrane po 2-6, na długich szypułkach, zielone. Dojrzewają w połowie września.
Odmiana znaleziona i opisana przez Włodzimierza Senetę w parku w miejscowości Siedlec.
10. Quercus robur 'Antoni Mędrzycki'', dąb szypułkowy Antoni Mędrzycki'
Duże drzewo osiągające wysokość do 15 m. Korona szeroka,
rozłożysta, o szerokości 12-15 m. Pień gruby, nisko rozgałęziony. Kora
ciemnobrązowa, głęboko bruzdkowana. Młode pędy zielone.
Liście w zarysie odwrotnie jajowate, długości 10-20 cm i
szerokości 4-8 cm, o niemal całobrzegich liściach. Klapy nieliczne, mało
wyraźne, łagodne. Niektóre liście lancetowate. Blaszka liściowa z wierzchu
ciemnozielona, na spodniej stronie jaśniejsza, z niebieskawym odcieniem.
Początkowo delikatna, później gruba i sztywna, nieco pofalowana. Kwiaty
rozdzielnopłciowe, bardzo drobne, bez właściwości ozdobnych. Owoce, żołędzie
elipsoidalnego kształtu w półokrągłych miseczkach, zebrane po 2-3 na długich
szypułkach, zielone. Dojrzewają w połowie września. Odmiana wyselekcjonowana
na początku lat 90.ubiegłego wieku, przez Marka Mędrzyckiego w Gospodarstwie
Szkółkarskim Elżbiety i Marka Mędrzyckich. Całkowicie odporna na mróz
(strefa 4). Wymagająca, co do podłoża. Najlepiej rośnie na glebach żyznych,
głęboko uprawionych, gliniastych lub piaszczysto-gliniastych, o dużej
zawartości próchnicy oraz umiarkowanie wilgotnych, o odczynie od lekko kwaśnego
po obojętny. Na glebach ubogich, nadmiernie suchych lub też mokrych rośnie
słabo. Odporna na zanieczyszczenia powietrza. Dobrze rośnie w miastach. Wymaga
stanowisk w pełni oświetlonych. W cieniu rośnie źle, a korona jest bardzo słabo
wykształcona. Drzewo do wysadzania w parkach, zieleni osiedlowej oraz w
większych ogrodach przydomowych. Można z powodzeniem sadzić na placach i skwerach
miejskich. Ozdobne liście widoczne dopiero z bliższej odległości. Należy sadzić
i przesadzać z bryłą ziemi.
