wtorek, 4 kwietnia 2017

Polskie odmiany dębów.


                                             

1. Quercus 'Monument', dąb ‘Monument'
Silnie rosnące drzewo liściaste o zwartej, szeroko kolumnowej lub jajowatej koronie. Po 10 latach osiąga 8 m wysokości. Gałęzie wyprostowane i skierowane ku górze. Liście sezonowe, skórzaste, błyszczące, ciemnozielone z wierzchu, jasnoszare i owłosione od spodu, stosunkowo duże, do 18 cm. Kwiaty rozdzielnopłciowe, zielonkawe, niepozorne. Owoce - orzechy (żołędzie) dojrzewające jesienią. Wymaga stanowiska słonecznego. Preferuje gleby świeże i głębokie, ale będzie dobrze rosnąć na każdej przeciętnej glebie ogrodowej. Całkowicie mrozoodporny. Strefa mrozoodporności 4a. Odmiana o bardzo dekoracyjnej geometrycznej formie, do sadzenia przy reprezentacyjnych budynkach, wjazdach, jako drzewo alejowe, w parkach i dużych ogrodach. Wykazuje wysoką odporność na mączniaka Erysiphe alphitoides. Powstała jako mieszaniec Quercus robur ‘Fastigiata’ i Quercus macranthera Pierwsza publikacja: Jerzak E., Zieliński J. 2002 Quercus ‘Monument’ – a new cultivar of oak. Rocznik Dendrologiczny 50: 187 – 188.; Odkrywca, hodowca (selekcjoner) - odmiana została otrzymana w 1984 roku przez Ewę Jerzak.: Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wprowadzenie do handlu: Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych Joanna i Bronisław Szmit 2009 Polska. 
2009 - Złoty Medal na Wystawie ZIELEŃ TO ŻYCIE, Warszawa. 


Polska odmiana historyczna

2. Quercus robur 'Jan Zamoyski' - dąb szypułkowy 'Jan Zamoyski'

Odmiana 'Jan Zamoyski' jest drzewem o średniej sile wzrostu, nieco słabiej rosnącym od swojego gatunku ale nie różniącym się od niego pokrojowo. Odmiana osiąga wysokość od o 8–10 m.  Największą jego ozdobą są liście na pędach świętojańskich – bardzo długie (nawet do 25 cm), przewisające pod własnym ciężarem i bardzo gęsto białokremowo upstrzone. Starsze liście mają ciemnozieloną barwę z mniej wyraźną mozaiką. Ważne jest jednak, że pstrolistność utrzymuje się cały okres wegetacyjny. Kora na pędach jest oliwkowozielona, zaś na młodych przyrostach oraz pędach śwętojańskich – kremowożółta. Roślina jest całkowicie odporna na mróz. 
Dąb 'Jan Zamoyski' jest, ze względu na bardzo atrakcyjne ulistnienie, cennym drzewem do dużych ogrodów i parków. Ze uwagi na swoją ciekawą, długą historię i związki zarówno ze słynnymi szkółkami, jak i jednym z najznamienitszych polskich rodów arystokratycznych może być stosowany w nasadzeniach historycznych –wszędzie tam, gdzie znaczenie mają nie tylko walory estetyczne.

Dąb szypułkowy 'Jan Zamoyski' rośnie zdrowo i stosunkowo bujnie, co jest rzadkością w przypadku dębów o barwnych liściach. Wykazuje pełną mrozoodporność. Wymaga żyznych, świeżych gleb i stanowisk słonecznych lub lekko ocienionych (liście również prawidłowo się wybarwiają).

Oryginalny opis odmiany zaczerpnięty z katalogu Szkółek Podzameckich brzmi:

Gałązki na młodych pędach blado-żółte. Liść różno-kształtny, przeważnie wązki, przy rozwoju żółto, później biało-pstry”

Odkrywca, hodowca (selekcjoner):   odmiana wyselekcjonowana na przełomie XIX i XX w przez Feliksa Rożyńskiego – ówczesnego kierownika Szkółek Podzameckich, należących do majątku rodziny Zamoyskich. 
Odmianę Rożyński nazwał na cześć twórcy potęgi rodu Zamoyskich – Jana. Jan Zamoyski był żyjącym w latach 1542 – 1605 magnatem, kanclerzem i hetmanem wielkim koronnym, zwycięzcą spod Cecory, Byczyny i Bukowa. Był  twórcą Ordynacji Zamoyskich – dóbr obejmujących 23 miasta i 816 wsi. 
Wprowadzenie do handlu: Szkółki w Podzamczu hr. Andrzeja Zamoyskiego 1903  i pozostał w sprzedaży aż do 1938 r. Zawierucha II Wojny Światowej i zmiany ustrojowe po 1945 roku sprawiły, że  dąb ten popadl w zapomnienie i zaginął na 65 lat Dopiero w 2003 r. jedno z ocalałych drzew zostało odnalezione i zidentyfikowane przez Bronisława Szmita – szkółkarza z Ciechanowa.



Zdjęcie zrobione w moim ogrodzie Ewa Huet-Maćkowiak.


                       Zdjęcie zrobione w moim ogrodzie Ewa Huet-Maćkowiak.                     
                                                                               




3. Quercus robur L. "Anoreksja", dąb szypułkowy  "Anoreksja"


Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak

Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.



4. Quercus robur 'Posnania', dąb szypułkowy 'Posnania'

Duże drzewo o pokroju płaskokulistym, dorastające do 10-12 m. Korona rozłożysta, dość gęsta. Liście bardzo długie, 20-25 cm, ciemnozielone, fantazyjnie i nieregularnie powcinane, delikatne, cienkie, zwisające, poruszające się z każdym powiewem wiatru. Nerwy żółte. Jesienią liście żółte. Roślina bardzo tolerancyjna co do rodzaju gleby, odczynu i wilgotności. Stanowisko słoneczne lub półcieniste. Piękno drzewa najlepiek widać z bliska. 
Opracowano na podstawie formularza Konkursu Roślin - Nowości 2011; zgłaszający: Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych, Joanna i Bronisław Szmit.  
Okrywca, hodowca (selekcjoner): Ewa Jerzak, Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wyselekcjonowana  z siewek otrzymanych z nasion Quercus robur ‘Laciniata’ pochodzących z OB. Uniwersytetu im. O.W. Fomina w Kijowie (Ukraina), 1998 r. 
Wyróżnienie w Konkursie Roślin Nowości Międzynarodowej Wystawy 'Zieleń to Życie' w 2011r.

Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.

Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.



5. Quercus rubra "Roman Salamon", dąb czerwony  "Roman Salamon"





Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.


Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.

6. Quercus petraea ‘Włodzimierz Seneta’, dąb bezszypułkowy ‘Włodzimierz Seneta’

Drzewo o stosunkowo silnym wzroście, lecz znacznie wolniejszym niż gatunek. Pokrój typowy dla gatunku. Liście duże (do 25 cm), regularnie klapowane, intensywnie żółto i biało upstrzone i marmurkowane, na najmłodszych przyrostach mają dodatkowo ozdobne, różowe zabarwienie. Upstrzenie zmienne, w zależności od roku.
Całkowicie odporna na mróz (strefa 3).
Tolerancyjna, co do podłoża, najlepiej jednak rośnie na glebach świeżych, głębokich i żyznych, o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym lub zasadowym. Sadzi się w miejscach nasłonecznionych i półcienistych.
Jest pierwszą, pstrolistną odmianą dębu bezszypułkowego.
Odmiana wyselekcjonowana przez Bronisława Jana Szmita, opisana po raz pierwszy w 2011 roku i w tym samym roku wprowadzona na rynek przez szkółki Joanny i Bronisława Szmit. W 2012 r.  zdobyła wyróżnienie w konkursie nowości na wystawie „Zieleń to Życie” . Nazwana na cześć wybitnego polskiego dendrologa – Włodzimierza Senety. 



Zdjęcie jest wł. Związku Szkółkarstwa Polskiego.




Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.


Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.


7.  Quercus petraea "Rzepin", dąb bezszypułkowy "Rzepin"


Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.

Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.


Zdjęcie zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów". Ewa Huet-Maćkowiak.

8. Quercus petraea " Borowiany", dąb bezszypułkowy ,
" Borowiany"
Selekt znaleziony jako siewka w szkółce leśnej, charakteryzujący się silnie wydłużonym i obłym w zarysie kształtem liścia (liść pozbawiony klapowania lub nieznacznie klapowany). 
Pod tym względem selekt ten jest podobny do odmiany ‘Mespilifolia’ (dąb bezszypułkowy odm. nieszpułko listna) i stanowi dużą ciekawostkę dendrologiczną. Rośnie w formie drzewa, osiąga duże rozmiary, wykształca rozłożystą koronę wspartą na mocnym pniu. 
Duże drzewo do parków i ogrodów

9. 
Quercus robur 'Siedlec' , dąb szypułkowy 'Siedlec'
Pokrój  wąskokolumnowy, stanowisko  słoneczne, strefa klimatyczna 5a
wysokość  10-15 m, szerokość  3-5 m, pora kwitnienia V. 
Drzewo dorastające do wysokości 10-12 m. Korona wąskokolumnowa, w starszym wieku nieco rozszerzająca się na boki, ale bardzo regularna. Średnica korony 3-6 m. Gałęzie sztywne, liczne, wyrastające pionowo do góry wzdłuż pnia. Młode pędy czerwonobrązowe. Kora szara, o płytkich spękaniach. Liście w zarysie odwrotnie jajowate lub owalne, długości 5-15 cm i szerokości 2-7 cm, o nieregularnych i zazwyczaj niedużych, zaokrąglonych klapach, których może być od 3 do 6 par. Blaszka liściowa z wierzchu ciemnozielona, na spodniej stronie jaśniejsza, z niebieskawym odcieniem. Początkowo delikatna, później gruba i sztywna i błyszcząca. Jesienią liście przebarwiają się na żółto i żółtobrązowo.
Kwiaty rozdzielnopłciowe, bardzo drobne, bez właściwości ozdobnych.
Owoce, żołędzie elipsoidalnego kształtu, długości do 1,5-2,5 cm, w półokrągłych miseczkach, zebrane po 2-6, na długich szypułkach, zielone. Dojrzewają w połowie września.
Odmiana znaleziona i opisana przez Włodzimierza Senetę w parku w miejscowości Siedlec.


10. Quercus robur 'Antoni Mędrzycki'', dąb szypułkowy Antoni Mędrzycki'
Duże drzewo osiągające wysokość do 15 m. Korona szeroka, rozłożysta, o szerokości 12-15 m. Pień gruby, nisko rozgałęziony. Kora ciemnobrązowa, głęboko bruzdkowana. Młode pędy zielone.

Liście w zarysie odwrotnie jajowate, długości 10-20 cm i szerokości 4-8 cm, o niemal całobrzegich liściach. Klapy nieliczne, mało wyraźne, łagodne. Niektóre liście lancetowate. Blaszka liściowa z wierzchu ciemnozielona, na spodniej stronie jaśniejsza, z niebieskawym odcieniem. Początkowo delikatna, później gruba i sztywna, nieco pofalowana. Kwiaty rozdzielnopłciowe, bardzo drobne, bez właściwości ozdobnych. Owoce, żołędzie elipsoidalnego kształtu w półokrągłych miseczkach, zebrane po 2-3 na długich szypułkach, zielone. Dojrzewają w połowie września. Odmiana wyselekcjonowana na początku lat 90.ubiegłego wieku, przez Marka Mędrzyckiego w Gospodarstwie Szkółkarskim Elżbiety i Marka Mędrzyckich. Całkowicie odporna na mróz (strefa 4). Wymagająca, co do podłoża. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, głęboko uprawionych, gliniastych lub piaszczysto-gliniastych, o dużej zawartości próchnicy oraz umiarkowanie wilgotnych, o odczynie od lekko kwaśnego po obojętny. Na glebach ubogich, nadmiernie suchych lub też mokrych rośnie słabo. Odporna na zanieczyszczenia powietrza. Dobrze rośnie w miastach. Wymaga stanowisk w pełni oświetlonych. W cieniu rośnie źle, a korona jest bardzo słabo wykształcona. Drzewo do wysadzania w parkach, zieleni osiedlowej oraz w większych ogrodach przydomowych. Można z powodzeniem sadzić na placach i skwerach miejskich. Ozdobne liście widoczne dopiero z bliższej odległości. Należy sadzić i przesadzać z bryłą ziemi.



poniedziałek, 27 marca 2017

Polskie odmiany cisów.


         ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

Pierwsze rodzime odmiany cisów – w stosunku do 212- letniej historii polskiego szkółkarstwa powstały dość późno, bo w latach 20-tych XXw. Ich hodowcą był Antoni Wróblewski (15.VII.1881r., Byki – 19.IV.1944r., Kórnik) – ogrodnik samouk – szkółkarz, dendrolog, mykolog i pomolog. Życiorys Wróblewskiego obfitował w wiele ciekawych wydarzeń. W młodości podczas zaborów był kilkukrotnie więziony za działalność konspiracyjną  prowadzoną w ramach PPS-u. Jako emisariusz tej partii podróżował do Stanów Zjednoczonych. Ucząc się zawodu odbywał praktyki w najlepszych w owym czasie krajowych szkółkach. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu. Po powrocie z Francji i po odbyciu jeszcze krótkich praktyk został instruktorem i sam zaczął uczyć innych w różnych ośrodkach. W końcu trafił do Zakładów Ogrodniczych ,,Fredrów’’ (około 1920 r.) w Beńkowej Wiszni. Zakłady te należały do Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego, a nazwa wzięła się stąd, że ziemię pod nie zakupiono od rodziny Aleksandra Fredry. Wróblewski we ,,Fredrowie’’ zakładał szkółki i arboretum. W tym również czasie, jako jeden z inicjatorów brał udział w utworzeniu Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego. Udzielał się także naukowo i społecznie w wielu innych organizacjach, szkołach i towarzystwach. Wiosną 1927 opuścił Wschodnią Małopolskę i przeniósł się do Kórnika pod Poznaniem. Objął tam – w utworzonych w 1925 r. ,,Ogrodach Kórnickich’’ – Dział Dendrologii i Pomologii. Wtedy to właśnie rozpoczął się okres największego dorobku naukowego Antoniego Wróblewskiego. Swą pracę zaczął od przewiezienia z ,,Fredrowa” kolekcji drzew i krzewów. Sprowadzał również wiele roślin z zagranicy, posiadając kontakty z ogrodnikami na całym świecie i będąc członkiem towarzystw dendrologicznych – polskiego, angielskiego, amerykańskiego, czeskiego, francuskiego i niemieckiego. W ciągu kilku lat stworzył kolekcję drzew, krzewów oraz bylin najbogatszą w Polsce i liczącą się w Europie (w 1937 r. było to ponad 4.000 gatunków i odmian roślin ozdobnych  i 1.000 owocowych). Efekty jego pracy możemy podziwiać do dzisiaj, spacerując po Arboretum Kórnickim. Wróblewski poza rozbudową i prowadzeniem szkółek oraz kształceniem praktykantów zaangażowany był w wiele programów badawczych, w tym w hodowlę nowych odmian drzew i krzewów. Wśród wielu rodzajów roślin nad którymi pracował był oczywiście cis. Razem otrzymał 8 odmian, w tym 7 cisa pospolitego (Taxus baccata) – ‘Aurea Decora’ (w 1928 r.), ‘Aurea Hoseri’ (w 1928 r.), ‘Aurea Nova’ (w 1928 r.), ‘Goplana’ (przed 1928 r.), ‘Hoseri’ (przed 1928 r.), ‘Compacta Kobendzii’ (przed 1928 r.) i bliżej nieznana ‘Compacta Wierdakii’ (w 1928 r.) oraz jedną cisa pośredniego (Taxus x media) – ‘Wróblewski’ (w 1928 r.). Patrząc na daty powstania części tych odmian („przed 1928 r.”) można zaryzykować stwierdzenie, że nie powstały one w Kórniku lecz jeszcze w Beńkowej Wiszni i przyjechały do Kórnika wraz z ich hodowcą. Jeśli chodzi o nazwy odmian to Wróblewski był autorem wszystkich, poza cisem pośrednim ‘Wróblewski’. Ten, prawdopodobnie na skutek powojennego zamieszania, został zarejestrowany jako cis japoński (Taxus cuspidata) ‘Fastigiata’. Figurował tak w kolekcji przez wiele lat, aż odnalazł go i ,,zrehabilitował’’ dendrolog docent Włodzimierz Seneta. Nazwę odmiany nadał na cześć hodowcy oraz opisał ją we własnym opracowaniu ,,Drzewa i krzewy iglaste’’(Wydanie I z 1981 r. oraz kolejne). Inny cis – ‘Goplana’- w inwentarzu Antoniego Wróblewskiego figurował jako ‘Erecta Goplana’ – nazwa z biegiem czasu została uproszczona, być może aby nie mylić jej z zupełnie odrębną grupą ‘Erecta’. Aż cztery odmiany nazwał na cześć swoich przyjaciół z branży. Dwie odmiany – ‘Hoseri’ i ‘Aurea Hoseri’ – sławiły Piotra (II) Hosera – pioniera ogrodnictwa polskiego, współtwórcę i wykładowcę Wydziału Ogrodniczego SGGW, doktora honoris causa oraz znanego szkółkarza – założyciela Szkółek Żbikowskich. Antoni Wróblewski niezmiernie go cenił i z całą pewnością darzył sporym sentymentem praktyki, które kiedyś przed laty odbył u swego nauczyciela. Odmiana ‘Compacta Kobendzii’ została nazwana na cześć Romana Kobendzy – botanika i dendrologa, profesora SGGW oraz wielkiego propagatora ochrony Puszczy Kampinoskiej. Odmiana ‘Compacta Wierdakii’ wywodziła się z kolei od nazwiska Szymona Wierdaka. Był on profesorem Wydziału Lasowego Politechniki Lwowskiej i Botaniki Leśnej na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz jednym z inicjatorów powstania Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (w powstałym Towarzystwie pełnił funkcję redaktora naczelnego Rocznika PTD – czasopisma naukowego wydawanego od 1926 r.). Tymczasem rozpoczęła się zawierucha II wojny światowej. Bezpośrednio po napaści niemieckiej na Polskę Wróblewski ledwo uniknął śmierci – przed rozstrzelaniem uchroniła go tylko międzynarodowa renoma. Początkowo pozwolono mu pod dozorem okupanta na kierowanie zakładem, ale na początku 1942 r. został zdegradowany. Od tego czasu nie miał już zupełnie wpływu na masowy rabunek roślin i niszczenie własnego naukowego dorobku. Podupadając na zdrowiu zmarł w 1944 r. Wiele jednak cennych kolekcji drzew i krzewów nie zostało zagrabionych – szczęśliwie przetrwały również cisy. W dużej mierze ocalono również dokumentację dotyczącą ewidencji taksonomicznej. Pozwoliło to na usystematyzowanie posiadanych zbiorów kolekcji, odtworzenia mateczników i powrót do normalnego funkcjonowania ale już w zupełnie innej powojennej rzeczywistości... Odmiany cisów hodowli Wróblewskiego z powodu wojny weszły do sprzedaży z dużym opóźnieniem. Tylko ‘Aurea Decora’ i ‘Aurea Hoseri’ pojawiły się w ofercie Ogrodów Kórnickich w 1939 r. Pozostałe były oferowane dopiero u schyłku lat czterdziestych XX w. (z całą pewnością rośliny wyprodukowane przed wybuchem wojny). ‘Goplana’ znalazła się w ofercie handlowej macierzystych szkółek jako ostatnia – dopiero w 1955 r. Należy podkreślić, że okres „gospodarki planowej” nie był dla cisów zbyt łaskawy – powstałe urzędowe dobory roślin faworyzowały gatunki proste w produkcji i szybko dające efekt odbudowy w zniszczonym kraju. Hodowca nie zdążył przed śmiercią opisać w literaturze fachowej żadnej ze swych odmian cisów . Część z nich opisał Henryk Chylarecki w 1957 r., a więc kilka lat po wprowadzeniu ich do sprzedaży. Najpóźniej opisane zostały odmiany ‘Wróblewski’ i ‘Compacta Kobendzii’ (jako ‘Kobendzii’) – w 1981 r. przez docenta Włodzimierza Senetę. Cisy Antoniego Wróblewskiego oferowane były głównie przez Szkółki Kórnickie (powojenna nazwa Ogrodów Kórnickich), z rzadka również przez inne zakłady. Dziś pamięć o nich nieco już poszarzała – gdzieniegdzie produkowana jest ‘Aurea Decora’, inne odmiany bardzo sporadycznie. W Szkółkach Olszanowski są i będą „żelazną pozycją” w cisowej ofercie, bo z całą pewnością warto je sadzić.

         ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                                                            Mariusz Olszanowski
Osiem odmian Antoniego Wróblewskiego. 

1. Cis pospolity Taxus baccata‘Aurea Decora (1928 r.) 
Odmiana, zaliczana do grupy okrywowych, charakteryzuje się rozłożystym pokrojem i powolnym wzrostem. Igły mają długość 2,5-3 cm, na pędach tegorocznych są złotożółte, z wąskim zielonym paskiem biegnącym przez środek. Późnym latem żółte zabarwienie zanika i pozostaje tylko wąski pasek na brzegu igły. Płeć żeńska - krzew zawiązuje nasiona otoczone osnówkami, które jesienią ładnie kontrastują z igłami. W uprawie wymaga gleb przeciętnych lub żyznych, zwięzłych, umiarkowanie wilgotnych, stanowisk lekko ocienionych lub cienistych.  Nadaje się na niskie, strzyżone żywopłoty, gdyż krzewy mogą być intensywnie cięte i formowane

2. Cis pospolity Taxus baccata  - ‘Aurea Hoseri’ (w 1928 r.)
3. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Aurea Nova’ (w 1928 r.), 
4. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Goplana’ (przed 1928 r.), 
5. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Hoseri’ (przed 1928 r.), 
6. Cis pospolity Taxus baccata -  Compacta Kobendzii’ (przed 1928 r.) 
7. Cis pospolity Taxus baccatai - ‘Compacta Wierdakii’ (w 1928 r.) -  odmiana bliżej nieznana  
8. Cis pośredni Taxus x media – ‘Wróblewski’ (w 1928 r.).


9.   Cis pospolity Taxus baccata - "Jan Paweł Wielki"  

       ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

Odmiana P. Olszanowskiego powstała około 1980 r. Najprawdopodobniej jest przypadkową siewką cisa pospolitego (Taxus baccata) 'Aurea' – egzemplarza rosnącego w parku w Lipnie koło Niemodlina. 
Okaz mateczny ma pokrój drzewiasty, szeroko stożkowy, dość regularny i gęsty. Zbudowany jest z pięciu wyprostowanych pędów głównych, spośród których jeden nieznacznie góruje nad pozostałymi, i z odchodzących od nich pod kątem 20 - 45° pędów bocznych. W młodości egzemplarz mateczny rósł dość silnie, miał zaznaczony wyraźny i pojedynczy przewodnik oraz luźniejszą budowę. W chwili obecnej wzrost jest słabszy, szczególnie na wysokość, a roślina się zagęszcza. W wieku około 26 lat ma wysokość 2,6 m i średnicę 2,4 m w najszerszym miejscu. Igły są proste lub lekko wygięte i bardzo zróżnicowane pod względem długości. Przeważają te o wymiarach 17 – 25 mm x 2,5 mm. Najkrótsze mają długość około 10 mm, natomiast na pędach przewodnich występują igły o długości do 45 mm i szerokości 3 mm. Większość igieł odstaje od pędów pod kątem 50 - 60° (70°). Igły na młodych przyrostach mają barwę złocistożółtą. Utrzymuje się ona jednak dość krótko, później żółta jest tylko obwódka, ale ta też szybko się zwęża i jesienią jest słabo zauważalna. Zimą obwódki bieleją, zaczynają się poszerzać i znów stają się wyraźniejsze. Igły dwuletnie są ciemnozielone, ale mogą posiadać mniej lub bardziej zauważalne białawe resztki obwódek lub tylko jaśniejsze plamy. Pędy na młodych przyrostach są żółte od góry (później miedziane) i jasnozielone od spodu.  Płeć: „zasadniczo żeńska” (pojęcie wprowadził W. Seneta dla odmian żeńskich na których można spotkać kwiaty męskie (Seneta W. 1981. Drzewa i krzewy iglaste. PWN, Warszawa, s. 451)), kwiaty męskie występują nie w każdym roku i z różnym nasileniem – w 2008 r. było ich więcej niż żeńskich. Owocowanie ma również bardzo różne natężenie. Okaz mateczny wykazuje dobrą mrozoodporność w warunkach klimatycznych południowo – zachodniej Polski (Zawada koło Opola). Mrozoodporność będzie badana w innych rejonach kraju.
Odmiana czci pamięć naszego najwybitniejszego rodaka tych czasów - Jana Pawła II.
 ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                       Mgr inż. Mariusz Olszanowski
10. Cis pośredni Krakus 
11. Cis pośredni "Prof. Gorczyński",   Taxus x media   'Profesor Gorczyński'
Odmiana o pokroju kolumnowym, zwartym i sztywnym. Jest stosunkowo wąska, docelowo jednak szersza niż odm. 'Wojtek'. Krzewy rosną silnie, ale są mocno zagęszczone przez krótkie pędy wyrastające na przewodnikach. Barwa ciemnozielona. Igły bardzo długie - najdłuższe wśród odmian kolumnowych - do 40 mm i dość szerokie - 3 mm. Płeć męska.
Wysokość 5 m, średnica na 3 m - 1m (góra krzewu nieznacznie szersza) po 35 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego 'Hicksii' około roku 1966. Opisana przez hodowcę - Pana mgr Andrzeja Marczewskiego - pierwszy raz w 1991 r. ("Prace Ogrodu Botanicznego PAN"), drugi raz w 2002 r. w czasopiśmie branżowym "Szkółkarstwo" nr 2. 
12. Cis pośredni "Prof.Kobendza", Taxus x media 'Profesor Kobendza' 
Odmiana o wyprostowanym, gęstym, szerokokolumnowym pokroju. Młode krzewy początkowo rosną bardzo wąsko, poszerzają się stopniowo z upływem lat. Wzrost jest bardzo silny - do 50 cm rocznie, co czyni tę odmianę jedną z najszybciej rosnących wśród cisów. Igły średniej długości - 20-25 mm (maks. 35 mm) i 2,5 mm szerokości. Barwa ciemnozielona, podobna do cisa pośredniego 'Hicksii'. Płeć męska. Wysokość 5,2 m, średnica na 2,5 m - 1,6 m po 29 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego (T. x media) w 1978 r. Opisana przez hodowcę-Pana mgr Andrzeja Marczewskiego w 2003 r. w czasopiśmie "Szkółkarstwo" nr 3.
13. Cis pośredni Wojtek, Taxus ×media 'Wojtek'. 
Odmianę tą znaleziono pośród siewek cisa ‘Hicksii’ w podwarszawskiej szkółce Jana Grąbczewskiego. Jest wielopędowym krzewem o wąskim pokroju, tworzącym proste, lekko rozszerzające się ku wierzchołkowi słupy. Odmiana charakteryzuje się dosyć wolnym tempem wzrostu, po 10 latach uprawy osiąga około 2 metry wysokości. Wszystkie pędy są wzniesione, wyprostowane i sztywne, odporne na wyleganie pod ciężarem śniegu lub na skutek silnych podmuchów wiatru. Ciemnozielone, błyszczące igły, o długości 2-3 centymetrów, okalają pędy promieniście. Cisy należą do roślin rozdzielnopłciowych, dwupiennych. Na jednych osobnikach tworzą się wyłącznie kwiaty męskie, zaś na innych wyłącznie kwiaty żeńskie. ‘Wojtek’ jest klonem męskim, stąd w przeciwieństwie do odmian żeńskich, nie tworzy nasion z czerwonymi osnówkami.
Taxus ×media 'Wojtek' dobrze rośnie zarówno w cieniu, jak i w miejscach nasłonecznionych, na glebach zasobnych w składniki pokarmowe, wilgotnych, najlepiej głębokich, świeżych i wapiennych, nie znosi natomiast terenów podmokłych oraz okresowo zalewanych. Cis pośredni jest łatwiejszy w uprawie od cisa pospolitego przede wszystkim ze względu na niższe wymagania wilgotnościowe oraz większą mrozoodporność. Gęsty i bogato rozgałęziony system korzeniowy pozwala na przesadzanie nawet dużych okazów. ‘Wojtek’ wykazuje pełną mrozoodporność.Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Włodzimierz Seneta. Wprowadzenie do handlu: Jan Grąbczewski lata 1970. 
14. Cis pospolity Aurea Rogów 
15. Cis piśredni "Chudy"
16. Cis "Książe"
17. Cis pośredni "Mecenas"
18. Cis pośredni "Oliwka". Nowa, warta uwagi odmiana cisa o pokroju wąskokolumnowym, gęstym i regularnym. Tempo wzrostu dość szybkie. Dorasta do wysokości 2-3 m i 0,6-1,2 m szerokości. Igły 3-3,5 cm długości i do 2,5 mm szerokości, zaostrzone, delikatne, skierowane ku górze, przylegające do pędu. Młode, wiosenne przyrosty charakterystyczne, oliwkowozielone; starsze intensywnie ciemnozielone. Odmiana żeńska, intensywnie owocująca jesienią. Owoce długo utrzymują się na roślinach. Odporna na mróz, czasami igły mogą być uszkadzane przez mroźne wysuszające wiatry. Wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych, o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Tolerancyjna względem światła: rośnie dobrze zarówno w pełnym słońcu jak i w cieniu. Pierwsza publikacja: Dr Adam Marosz 2005 Szkółkarstwo. Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Mgr inż. Joanna Widaj Polska; wprowadzenie do handlu: Acrocona Szkółki Drzew i Krzewów Ozdobnych Joanna Widaj 2005. 
19. Cis pośredni "Zakręt"
20. Cis japoński 'Zen-Dan'
21. Cis pospolity 'Brzeg'.  Odmiana z grupy okrywowych, o żółtych igłach (jesienią i zimą żółtozielonych). Uzyskana z siewu nasion przez Kazimierza Kulasa, szkółkarza z Pisarzowic k. Brzegu. Wymaga gleb przeciętnych lub żyznych, zwięzłych, umiarkowanie wilgotnych, stanowisk lekko ocienionych lub cienistych. Polecana do ogrodów przydomowych, kolekcji roślin iglastych, starych ogrodów i zabytkowych parków. Krzewy nadają się do obsadzania łagodnych skarp oraz do kompozycji z kolumnowymi i kulistymi formami iglaków. Wprowadzenie do handlu: Szkółki Kulas, Pisarzowice k. Brzegu lata 1990. Szkółki Kulas, Pisarzowice. 
22. Cis ‘Goplana’  
23. Cis Taxus x media 'Stefania'®,
24. Taxus "Krzysztof"
25. Cis pospolity "Kórnik".
26. Cis "Jan Król" 

Cisy wykolorowane na zielono - mam. 



wtorek, 7 marca 2017

Polskie odmiany roślin kupione w 2017 roku.


1. Thuja occidentalis 'Syrena' 
odmiana wolnorosnąca, ładny kulisty pokrój, słomkowa barwa. Nic więcej nie wiem na temat tej odmiany. 
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
                                   

2. Thuja occidentalis 'Karolinka' 

Odmiana ta została wyselekcjonowana spośród siewek uzyskanych w 1993 roku z nasion żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis) 'Aurescens'. Pokrój ma nieregularny, szeroko stożkowy lub kępkowaty. Barwa młodych przyrostów jest złocistożółta z kremowymi końcami pędów (zimą zaróżowionymi), później żółta lecz  trwała. Gałązki wewnątrz korony są bladozielone, z kremowymi poprzecznymi paskami. Łuski na pędach są nieco mniejsze niż u gatunku, ale dla niego typowe. Krzew może wytwarzać nieliczne szyszki. Jego wzrost jest bardzo wolny. Nieistniejąca już roślina mateczna (zamarła na skutek uszkodzenia mechanicznego w 2006 r.) w wieku 13 lat miała wysokość ok. 50 cm i szerokość 60 cm. najstarsze 10-letnie okazy potomne osiągnęły wysokość 30-40 cm i podobną średnicę. Krzewy wykazują wysoką odporność na suszę i są całkowicie mrozoodporne w warunkach klimatycznych południowo-zachodniej Polski. 
Odkrywca (selekcjoner) - Mgr inż. Mariusz Olszanowski

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Karolinka' został opisany po raz pierwszy w pracy magisterskiej autora (Rozmnażanie wegetatywne i wzrost nowych odmian żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis)) wykonanej pod kierunkiem dr hab. Piotra Murasa na Akademii Rolniczej (obecnie Uniwersytet Rolniczy) w Krakowie. Po raz drugi opis ukazał się w numerze 6/2009 dwumiesięcznika branżowego ,,Szkółkarstwo’


                  Zdjęcie jest wł. P. Olszanowskiego
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

3. Thuja x plicatoides 'Husaria'
Odmiana P. Olszanowskiewgo. Nic więcej nie wiem na temat tej odmiany. 



Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie Polskie odmiany drzew i krzewów. 

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

4. Taxus x media 'Profesor Gorczyński'
Odmiana o pokroju kolumnowym, zwartym i sztywnym. Jest stosunkowo wąska, docelowo jednak szersza niż odm. 'Wojtek'. Krzewy rosną silnie, ale są mocno zagęszczone przez krótkie pędy wyrastające na przewodnikach. Barwa ciemnozielona. Igły bardzo długie - najdłuższe wśród odmian kolumnowych - do 40 mm i dość szerokie - 3 mm. Płeć męska.
Wysokość 5 m, średnica na 3 m - 1m (góra krzewu nieznacznie szersza) po 35 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego 'Hicksii' około roku 1966. Opisana przez hodowcę - Pana mgr Andrzeja Marczewskiego - pierwszy raz w 1991 r. ("Prace Ogrodu Botanicznego PAN"), drugi raz w 2002 r. w czasopiśmie branżowym "Szkółkarstwo" nr 2
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
           
                           
5. Taxus x media 'Profesor Kobendza' 
Odmiana o wyprostowanym, gęstym, szerokokolumnowym pokroju. Młode krzewy początkowo rosną bardzo wąsko, poszerzają się stopniowo z upływem lat. Wzrost jest bardzo silny - do 50 cm rocznie, co czyni tę odmianę jedną z najszybciej rosnących wśród cisów. Igły średniej długości - 20-25 mm (maks. 35 mm) i 2,5 mm szerokości. Barwa ciemnozielona, podobna do cisa pośredniego 'Hicksii'. Płeć męska.
Wysokość 5,2 m, średnica na 2,5 m - 1,6 m po 29 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego (T. x media) w 1978 r. Opisana przez hodowcę-Pana mgr Andrzeja Marczewskiego w 2003 r. w czasopiśmie "Szkółkarstwo" nr 3.
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
           
                        

6. Betula 'Hoseri' 

Polska odmiana historyczna


Drzewo o stożkowatej, gęstej koronie, dorastające do kilkunastu metrów wysokości. . Kora wiśniowobrązowa, łuszcząca się okrężnie cienkimi strzępkami. Młode pędy delikatnie omszone. Liście duże, wydłużone, jajowate z ostrym wierzchołkiem, do 12 cm dł. i 8 cm szer., brzegiem klapowane i nierówno ząbkowane. Jesienią przebarwiają się na żółto. Odmiana odporna i tolerancyjna. Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Antoni Wróblewski, 1929 rok. Wprowadzenie do handlu: 1935 Szkółki Kórnickie. 



➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽



Odmiana pochodzenia mieszańcowego uzyskana przez Antoniego Wróblewskiego w 1929 r. w Ogrodach Kórnickich. Brzoza Hosera została wyselekcjonowana z populacji siewek północnoamerykańskiego gatunku Betula x coerulea, jednakże w jej powstaniu najprawdopodobniej brał udział jeszcze inny gatunek – brzoza żółta (Betula alleghaniensis – dawniej B. lutea). Świadczą o tym niektóre cechy - ciemna barwa kory i kształt liści, które sugerują właśnie większe podobieństwo do brzozy żółtej. Betula x coerulea, nie posiadająca oficjalnej polskiej nazwy, a w krajach anglojęzycznych określana jako Blue Birch (brzoza niebieska), ma korę nie ciemną, a białą, niekiedy zaróżowioną. Brzoza Hosera została wprowadzona do sprzedaży w macierzystych szkółkach w 1935 r. i oferowana była w Kórniku do 1939 r. Po wojnie nie zaginęła jak inne polskie przedwojenne odmiany, formalnie istniała w kolekcjach, jednak wypadła ze szkółkarskiej produkcji, z rzadka też była wspominana w publikacjach dendrologicznych. Lepsze czasy nadeszły dopiero w latach 90 – tych XX w., gdyż zaczęła się pojawiać w ofertach szkółek. Obecnie jednak znów mamy do czynienia z niewiadomych przyczyn ze spadkiem zainteresowania tą brzozą.

Antoni Wróblewski swoją odmianę nazwał na cześć Piotra Ferdynanda Hosera II (1857 - 1939) - jednego z najwybitniejszych szkółkarzy – ogrodników przedwojennej Polski. Młody inżynier Piotr II początkowo kierował działem szkółkarskim w rodzinnej firmie Bracia Hoser, mieszczącej się w Warszawie. W 1896 r. założył w Żbikowie koło Pruszkowa na powierzchni 57 ha własne gospodarstwo szkółkarskie. Szkółki Żbikowskie ówcześnie były najnowocześniejszym tego typu zakładem na ziemiach polskich, co jednak najważniejsze – funkcjonują do dnia dzisiejszego, pozostając w rękach rodziny Hoserów. Piotr Hoser oprócz dokonań w typowej działalności produkcyjnej miał spory dorobek naukowy – był inicjatorem powstania oraz wieloletnim wykładowcą Wydziału Ogrodniczego SGGW. Za swe zasługi na uczelni otrzymał tytuł doktora honoris causa. Kształcił też praktykantów w swoich szkółkach, jednym z nich, w latach 1900 - 1903 był właśnie Antoni Wróblewski. Wróblewski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swym nauczycielem praktycznie przez całe życie, często konsultując własne naukowe prace.

Brzoza Hosera jest drzewem osiągającym kilkanaście metrów wysokości, a więc jak na brzozę raczej niewiele, choć w młodości rośnie bardzo silnie. Korona ma kształt stożkowy i jest gęsta, w starszym wieku górna część może się zaokrąglać, a całość zmieniać kształt na jajowaty. Najbardziej charakterystycznymi cechami tej odmiany są liście i kora. Liście o kształcie wąskojajowatym osiągają długość do 14-15 cm i należą do największych wśród wszystkich taksonów brzóz (porównywalne wielkościowo są u brzozy Maksymowicza). Ich barwa jest zielona, jesienią przybiera przyjemny żółty kolor. Kora barwy brunatno-wiśniowej w młodości upstrzona jest jaśniejszymi cętkami (kremowymi lub szaro-żółtymi), w starszym wieku plamki zanikają, a powstają złuszczenia. Całość sprawia oryginalne, dość egzotyczne wrażenie, można by rzec: brzoza - jak nie brzoza.
Pierwszy (bardzo skrupulatny!), sporządzony przez Antoniego Wróblewskiego opis odmiany brzmiał:

Drzewo o korze na pniu brunatno-wiśniowej, jak u B. lutea; pędy młode owłosione, później nagie; liście na długopędach sercowate, wybitnie wydłużone, 10-14 cm długie 6-8 cm szerokie, o 10-12 parach nerwów, brzegiem klapowane i nierówno ząbkowane, wierzchem zupełnie nagie, spodem o owłosionych nerwach”


                ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                                              Autor Mariusz Olszaanowski

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

7. Prunus cerasifera 'Złoty Obłok' 
Nieduże drzewo o owalnej koronie, dorastające do 7-8 m wysokości i średnicy do 4 m. Pędy dość sztywne, wyprostowane, o nieznacznie przewieszających się wierzchołkach, młode o zielonym zabarwieniu. Wzrost dość szybki. 
Liście duże, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, długości 3-7 i szerokości 2-5 cm. Brzeg karbowano-piłkowany. Blaszka liściowa najmłodszych liści pomarańczowobrązowa, później intensywnie cytrynowożółta. Zabarwienie utrzymuje się około miesiąca, później liście zielenieją i w drugiej połowie czerwca nie różnią się od gatunku. Na silnym słońcu liście są nieco przypalane. Kwiaty 5-płatkowe, średnicy do 2 cm, białe. Kwitnie obficie przed rozwojem liści, około połowy kwietnia. Owoce żółte, smaczne, dojrzewają we wrześniu. 
Najlepiej rośnie w luźnym, ale żyznym, umiarkowanie wilgotnym podłożu, o odczynie od lekko kwaśnego do nieznacznie zasadowego. Wytrzymała na suszę. 
Wymaga stanowiska słonecznego, gdyż wtedy liście są lepiej wybarwione, ale może też rosnąć w półcieniu. 
Odmiana znaleziona wśród siewek śliwy wiśniowej przez Krzysztofa Krupę w jego szkółkach około 1992 roku.
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 


8. Quercus rubra 'Roman Salamon'



Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów".  

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 


9. Juniperus horizontalis 'Salamander' PBR – jałowiec płożący 'Salamander' PBR
Odmiana wyselekcjonowana przez Michała Kałuzińskiego w szkółce Dendrofarma w roku 2003 z Juniperus horizontalis Blue Chip. Jest to krzew o niskim, płożącym pokroju i powolnym wzroście. Po 10 latach uprawy osiąga 0,2 m wysokości i około 1,0 m średnicy. Pędy ścielą się po ziemi, a ich boczne rozgałęzienia lekko unoszą się ku górze. Drobne, słabo odstające igiełki gęsto okalają pędy. Krzew tworzy niską, gęstą poduchę - srebrzysto-niebieską z nakrapianymi żółtymi plamami. Preferuje stanowiska słoneczne. Jest w pełni mrozoodporny. Polecany jest do ogrodów skalnych, na skarpy, murki i do kompozycji w pojemnikach.

Zdjęcie jest wl. P. Kałuzińskiego. 

Roślinę kupiłam na targach "Gardenia" w Poznaniu 4 marca 2017 roku za 25 zł. 


10. Berberis thunbergii 'Orange Ice', berberys Thunberga 'Orange Ice'

Karłowy krzew liściasty o zwartym, kolumnowy pokroju i wolnym tempie wzrostu. Po 6 latach uprawy dorasta do 60-70 cm wysokości. Pędy są proste, wzniesione, liście owalne, pomarańczowo-miedziane, jesienią przebarwiają się w intensywnych odcieniach czerwieni i pomarańczu. Żółte, drobne kwiaty pojawiają się na wiosnę wraz z rozwijającymi się liśćmi. Czerwone, drobne jagody dojrzewają we wrześniu. Krzew tolerancyjny w stosunku do podłoża, dobrze rośnie na przeciętnych, przepuszczalnych glebach ogrodowych na stanowiskach słonecznych. Odmiana odporna na mróz, strefa 5b, polecana do małych ogrodów, na rabaty, do sadzenia w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach oraz do tworzenia barwnych kompozycji z innymi krzewami i bylinami o ciemnym ulistnieniu.
Hodowca: Janusz Szewczyk. Odmiana wprowadzenie na rynek przez: ERGON,  Eindhoven, Holandia w 2015 r.

Roślinę kupiłam na targach "Gardenia" w Poznaniu 4 marca 2017 roku za 28 zł. 


11. Aesculus hippocastanum 'Franek' – kasztanowiec pospolity 'Franek'

Jest to amatorska odmiana kasztanowca o pięknych, nieregularnie żółto upstrzonych liściach. Rośnie wolniej niż gatunek. Odmiana ma tendencję do wyradzania się, dlatego należy regularnie usuwać pędy o zielonych liściach. Została znaleziona na terenie Szkółki Szmitów przez pracownika – pana Franciszka Pniewskiego, na początku obecnego wieku.Odmiana o atrakcyjnych liściach, powstała jako mutacja na jednej z siewek kasztanowca białego. Drzewa mają kształt korony jak u gatunku. Liście charakteryzują się żółto kremowym przebarwieniem blaszki liściowej. Przebarwienia są nieregularne, czasem niewielkie, bardziej dekoracyjne w okresie wiosennego wzrostu. Dekoracyjność liści jest najlepsza u młodych okazów. Odmiana niebyt stała, wymaga systematycznego usuwania pędów rewersyjnych. Drzewa odmiany ‘Franek’ polecane są do większych ogrodów, kolekcji dendrologicznych, oraz jako ciekawe uzupełnienie parków i ogrodów dydaktycznych. Pierwsza publikacja: Bronisław Szmit 2009 katalog szkółki J.B. Szmit; odkrywca, hodowca (selekcjoner): Bronisław Szmit Polska; wprowadzenie do handlu: Szkółka J.B. Szmit 2009.

Zdjęcie jest własnością P. Szmit

Roślina kupiona w Ogrodzie Rozmaitości pod Dębem u Pana Dariusza Burdana. 

12. Tilia cordataBieruń"- lipa drobnolistna "Bieruń"
Roślina o cytrynowo żółtych liściach i typowym dla gatunku pokroju. 
Znaleziona w miejscowości Bieruń, charakteryzuje się cytrynowo wybarwionymi liśćmi, które zachowują swój kolor przez cały okres wegetacji. Dodatkową zaletą jest to, że odmiana ta nie jest przypalana przez słońce. Piękna i godna szerszego rozpowszechnienia. Doskonała jako soliter lub w nasadzeniach grupowych.
Roślina kupiona w Ogrodzie Rozmaitości pod Dębem u Pana Dariusza Burdana.