Polskie odmiany cisów.

         ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

Pierwsze rodzime odmiany cisów – w stosunku do 212- letniej historii polskiego szkółkarstwa powstały dość późno, bo w latach 20-tych XXw. Ich hodowcą był Antoni Wróblewski (15.VII.1881r., Byki – 19.IV.1944r., Kórnik) – ogrodnik samouk – szkółkarz, dendrolog, mykolog i pomolog. Życiorys Wróblewskiego obfitował w wiele ciekawych wydarzeń. W młodości podczas zaborów był kilkukrotnie więziony za działalność konspiracyjną  prowadzoną w ramach PPS-u. Jako emisariusz tej partii podróżował do Stanów Zjednoczonych. Ucząc się zawodu odbywał praktyki w najlepszych w owym czasie krajowych szkółkach. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu. Po powrocie z Francji i po odbyciu jeszcze krótkich praktyk został instruktorem i sam zaczął uczyć innych w różnych ośrodkach. W końcu trafił do Zakładów Ogrodniczych ,,Fredrów’’ (około 1920 r.) w Beńkowej Wiszni. Zakłady te należały do Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego, a nazwa wzięła się stąd, że ziemię pod nie zakupiono od rodziny Aleksandra Fredry. Wróblewski we ,,Fredrowie’’ zakładał szkółki i arboretum. W tym również czasie, jako jeden z inicjatorów brał udział w utworzeniu Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego. Udzielał się także naukowo i społecznie w wielu innych organizacjach, szkołach i towarzystwach. Wiosną 1927 opuścił Wschodnią Małopolskę i przeniósł się do Kórnika pod Poznaniem. Objął tam – w utworzonych w 1925 r. ,,Ogrodach Kórnickich’’ – Dział Dendrologii i Pomologii. Wtedy to właśnie rozpoczął się okres największego dorobku naukowego Antoniego Wróblewskiego. Swą pracę zaczął od przewiezienia z ,,Fredrowa” kolekcji drzew i krzewów. Sprowadzał również wiele roślin z zagranicy, posiadając kontakty z ogrodnikami na całym świecie i będąc członkiem towarzystw dendrologicznych – polskiego, angielskiego, amerykańskiego, czeskiego, francuskiego i niemieckiego. W ciągu kilku lat stworzył kolekcję drzew, krzewów oraz bylin najbogatszą w Polsce i liczącą się w Europie (w 1937 r. było to ponad 4.000 gatunków i odmian roślin ozdobnych  i 1.000 owocowych). Efekty jego pracy możemy podziwiać do dzisiaj, spacerując po Arboretum Kórnickim. Wróblewski poza rozbudową i prowadzeniem szkółek oraz kształceniem praktykantów zaangażowany był w wiele programów badawczych, w tym w hodowlę nowych odmian drzew i krzewów. Wśród wielu rodzajów roślin nad którymi pracował był oczywiście cis. Razem otrzymał 8 odmian, w tym 7 cisa pospolitego (Taxus baccata) – ‘Aurea Decora’ (w 1928 r.), ‘Aurea Hoseri’ (w 1928 r.), ‘Aurea Nova’ (w 1928 r.), ‘Goplana’ (przed 1928 r.), ‘Hoseri’ (przed 1928 r.), ‘Compacta Kobendzii’ (przed 1928 r.) i bliżej nieznana ‘Compacta Wierdakii’ (w 1928 r.) oraz jedną cisa pośredniego (Taxus x media) – ‘Wróblewski’ (w 1928 r.). Patrząc na daty powstania części tych odmian („przed 1928 r.”) można zaryzykować stwierdzenie, że nie powstały one w Kórniku lecz jeszcze w Beńkowej Wiszni i przyjechały do Kórnika wraz z ich hodowcą. Jeśli chodzi o nazwy odmian to Wróblewski był autorem wszystkich, poza cisem pośrednim ‘Wróblewski’. Ten, prawdopodobnie na skutek powojennego zamieszania, został zarejestrowany jako cis japoński (Taxus cuspidata) ‘Fastigiata’. Figurował tak w kolekcji przez wiele lat, aż odnalazł go i ,,zrehabilitował’’ dendrolog docent Włodzimierz Seneta. Nazwę odmiany nadał na cześć hodowcy oraz opisał ją we własnym opracowaniu ,,Drzewa i krzewy iglaste’’(Wydanie I z 1981 r. oraz kolejne). Inny cis – ‘Goplana’- w inwentarzu Antoniego Wróblewskiego figurował jako ‘Erecta Goplana’ – nazwa z biegiem czasu została uproszczona, być może aby nie mylić jej z zupełnie odrębną grupą ‘Erecta’. Aż cztery odmiany nazwał na cześć swoich przyjaciół z branży. Dwie odmiany – ‘Hoseri’ i ‘Aurea Hoseri’ – sławiły Piotra (II) Hosera – pioniera ogrodnictwa polskiego, współtwórcę i wykładowcę Wydziału Ogrodniczego SGGW, doktora honoris causa oraz znanego szkółkarza – założyciela Szkółek Żbikowskich. Antoni Wróblewski niezmiernie go cenił i z całą pewnością darzył sporym sentymentem praktyki, które kiedyś przed laty odbył u swego nauczyciela. Odmiana ‘Compacta Kobendzii’ została nazwana na cześć Romana Kobendzy – botanika i dendrologa, profesora SGGW oraz wielkiego propagatora ochrony Puszczy Kampinoskiej. Odmiana ‘Compacta Wierdakii’ wywodziła się z kolei od nazwiska Szymona Wierdaka. Był on profesorem Wydziału Lasowego Politechniki Lwowskiej i Botaniki Leśnej na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz jednym z inicjatorów powstania Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (w powstałym Towarzystwie pełnił funkcję redaktora naczelnego Rocznika PTD – czasopisma naukowego wydawanego od 1926 r.). Tymczasem rozpoczęła się zawierucha II wojny światowej. Bezpośrednio po napaści niemieckiej na Polskę Wróblewski ledwo uniknął śmierci – przed rozstrzelaniem uchroniła go tylko międzynarodowa renoma. Początkowo pozwolono mu pod dozorem okupanta na kierowanie zakładem, ale na początku 1942 r. został zdegradowany. Od tego czasu nie miał już zupełnie wpływu na masowy rabunek roślin i niszczenie własnego naukowego dorobku. Podupadając na zdrowiu zmarł w 1944 r. Wiele jednak cennych kolekcji drzew i krzewów nie zostało zagrabionych – szczęśliwie przetrwały również cisy. W dużej mierze ocalono również dokumentację dotyczącą ewidencji taksonomicznej. Pozwoliło to na usystematyzowanie posiadanych zbiorów kolekcji, odtworzenia mateczników i powrót do normalnego funkcjonowania ale już w zupełnie innej powojennej rzeczywistości... Odmiany cisów hodowli Wróblewskiego z powodu wojny weszły do sprzedaży z dużym opóźnieniem. Tylko ‘Aurea Decora’ i ‘Aurea Hoseri’ pojawiły się w ofercie Ogrodów Kórnickich w 1939 r. Pozostałe były oferowane dopiero u schyłku lat czterdziestych XX w. (z całą pewnością rośliny wyprodukowane przed wybuchem wojny). ‘Goplana’ znalazła się w ofercie handlowej macierzystych szkółek jako ostatnia – dopiero w 1955 r. Należy podkreślić, że okres „gospodarki planowej” nie był dla cisów zbyt łaskawy – powstałe urzędowe dobory roślin faworyzowały gatunki proste w produkcji i szybko dające efekt odbudowy w zniszczonym kraju. Hodowca nie zdążył przed śmiercią opisać w literaturze fachowej żadnej ze swych odmian cisów . Część z nich opisał Henryk Chylarecki w 1957 r., a więc kilka lat po wprowadzeniu ich do sprzedaży. Najpóźniej opisane zostały odmiany ‘Wróblewski’ i ‘Compacta Kobendzii’ (jako ‘Kobendzii’) – w 1981 r. przez docenta Włodzimierza Senetę. Cisy Antoniego Wróblewskiego oferowane były głównie przez Szkółki Kórnickie (powojenna nazwa Ogrodów Kórnickich), z rzadka również przez inne zakłady. Dziś pamięć o nich nieco już poszarzała – gdzieniegdzie produkowana jest ‘Aurea Decora’, inne odmiany bardzo sporadycznie. W Szkółkach Olszanowski są i będą „żelazną pozycją” w cisowej ofercie, bo z całą pewnością warto je sadzić.

         ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                                                            Mariusz Olszanowski
Osiem odmian Antoniego Wróblewskiego. 

1. Cis pospolity Taxus baccata–‘Aurea Decora’ (1928 r.) 
Odmiana, zaliczana do grupy okrywowych, charakteryzuje się rozłożystym pokrojem i powolnym wzrostem. Igły mają długość 2,5-3 cm, na pędach tegorocznych są złotożółte, z wąskim zielonym paskiem biegnącym przez środek. Późnym latem żółte zabarwienie zanika i pozostaje tylko wąski pasek na brzegu igły. Płeć żeńska - krzew zawiązuje nasiona otoczone osnówkami, które jesienią ładnie kontrastują z igłami. W uprawie wymaga gleb przeciętnych lub żyznych, zwięzłych, umiarkowanie wilgotnych, stanowisk lekko ocienionych lub cienistych.  Nadaje się na niskie, strzyżone żywopłoty, gdyż krzewy mogą być intensywnie cięte i formowane

2. Cis pospolity Taxus baccata  - ‘Aurea Hoseri’ (w 1928 r.)
3. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Aurea Nova’ (w 1928 r.), 
4. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Goplana’ (przed 1928 r.), 
5. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Hoseri’ (przed 1928 r.), 
6. Cis pospolity Taxus baccata -  ‘Compacta Kobendzii’ (przed 1928 r.) 
7. Cis pospolity Taxus baccatai - ‘Compacta Wierdakii’ (w 1928 r.) -  odmiana bliżej nieznana  
8. Cis pośredni Taxus x media – ‘Wróblewski’ (w 1928 r.).


9.   Cis pospolity Taxus baccata - "Jan Paweł Wielki"  

       ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

Odmiana P. Olszanowskiego powstała około 1980 r. Najprawdopodobniej jest przypadkową siewką cisa pospolitego (Taxus baccata) 'Aurea' – egzemplarza rosnącego w parku w Lipnie koło Niemodlina. 

Okaz mateczny ma pokrój drzewiasty, szeroko stożkowy, dość regularny i gęsty. Zbudowany jest z pięciu wyprostowanych pędów głównych, spośród których jeden nieznacznie góruje nad pozostałymi, i z odchodzących od nich pod kątem 20 - 45° pędów bocznych. W młodości egzemplarz mateczny rósł dość silnie, miał zaznaczony wyraźny i pojedynczy przewodnik oraz luźniejszą budowę. W chwili obecnej wzrost jest słabszy, szczególnie na wysokość, a roślina się zagęszcza. W wieku około 26 lat ma wysokość 2,6 m i średnicę 2,4 m w najszerszym miejscu. Igły są proste lub lekko wygięte i bardzo zróżnicowane pod względem długości. Przeważają te o wymiarach 17 – 25 mm x 2,5 mm. Najkrótsze mają długość około 10 mm, natomiast na pędach przewodnich występują igły o długości do 45 mm i szerokości 3 mm. Większość igieł odstaje od pędów pod kątem 50 - 60° (70°). Igły na młodych przyrostach mają barwę złocistożółtą. Utrzymuje się ona jednak dość krótko, później żółta jest tylko obwódka, ale ta też szybko się zwęża i jesienią jest słabo zauważalna. Zimą obwódki bieleją, zaczynają się poszerzać i znów stają się wyraźniejsze. Igły dwuletnie są ciemnozielone, ale mogą posiadać mniej lub bardziej zauważalne białawe resztki obwódek lub tylko jaśniejsze plamy. Pędy na młodych przyrostach są żółte od góry (później miedziane) i jasnozielone od spodu.  Płeć: „zasadniczo żeńska” (pojęcie wprowadził W. Seneta dla odmian żeńskich na których można spotkać kwiaty męskie (Seneta W. 1981. Drzewa i krzewy iglaste. PWN, Warszawa, s. 451)), kwiaty męskie występują nie w każdym roku i z różnym nasileniem – w 2008 r. było ich więcej niż żeńskich. Owocowanie ma również bardzo różne natężenie. Okaz mateczny wykazuje dobrą mrozoodporność w warunkach klimatycznych południowo – zachodniej Polski (Zawada koło Opola). Mrozoodporność będzie badana w innych rejonach kraju.

Odmiana czci pamięć naszego najwybitniejszego rodaka tych czasów - Jana Pawła II.

 ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                       Mgr inż. Mariusz Olszanowski

10. Cis pośredni Krakus 

11. Cis pośredni "Prof. Gorczyński",   Taxus x media   'Profesor Gorczyński'
Odmiana o pokroju kolumnowym, zwartym i sztywnym. Jest stosunkowo wąska, docelowo jednak szersza niż odm. 'Wojtek'. Krzewy rosną silnie, ale są mocno zagęszczone przez krótkie pędy wyrastające na przewodnikach. Barwa ciemnozielona. Igły bardzo długie - najdłuższe wśród odmian kolumnowych - do 40 mm i dość szerokie - 3 mm. Płeć męska.
Wysokość 5 m, średnica na 3 m - 1m (góra krzewu nieznacznie szersza) po 35 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego 'Hicksii' około roku 1966. Opisana przez hodowcę - Pana mgr Andrzeja Marczewskiego - pierwszy raz w 1991 r. ("Prace Ogrodu Botanicznego PAN"), drugi raz w 2002 r. w czasopiśmie branżowym "Szkółkarstwo" nr 2. 

12. Cis pośredni "Prof.Kobendza", Taxus x media 'Profesor Kobendza' 
Odmiana o wyprostowanym, gęstym, szerokokolumnowym pokroju. Młode krzewy początkowo rosną bardzo wąsko, poszerzają się stopniowo z upływem lat. Wzrost jest bardzo silny - do 50 cm rocznie, co czyni tę odmianę jedną z najszybciej rosnących wśród cisów. Igły średniej długości - 20-25 mm (maks. 35 mm) i 2,5 mm szerokości. Barwa ciemnozielona, podobna do cisa pośredniego 'Hicksii'. Płeć męska. Wysokość 5,2 m, średnica na 2,5 m - 1,6 m po 29 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego (T. x media) w 1978 r. Opisana przez hodowcę-Pana mgr Andrzeja Marczewskiego w 2003 r. w czasopiśmie "Szkółkarstwo" nr 3.

13. Cis pośredni Wojtek, Taxus ×media 'Wojtek'. 
Odmianę tą znaleziono pośród siewek cisa ‘Hicksii’ w podwarszawskiej szkółce Jana Grąbczewskiego. Jest wielopędowym krzewem o wąskim pokroju, tworzącym proste, lekko rozszerzające się ku wierzchołkowi słupy. Odmiana charakteryzuje się dosyć wolnym tempem wzrostu, po 10 latach uprawy osiąga około 2 metry wysokości. Wszystkie pędy są wzniesione, wyprostowane i sztywne, odporne na wyleganie pod ciężarem śniegu lub na skutek silnych podmuchów wiatru. Ciemnozielone, błyszczące igły, o długości 2-3 centymetrów, okalają pędy promieniście. Cisy należą do roślin rozdzielnopłciowych, dwupiennych. Na jednych osobnikach tworzą się wyłącznie kwiaty męskie, zaś na innych wyłącznie kwiaty żeńskie. ‘Wojtek’ jest klonem męskim, stąd w przeciwieństwie do odmian żeńskich, nie tworzy nasion z czerwonymi osnówkami.
Taxus ×media 'Wojtek' dobrze rośnie zarówno w cieniu, jak i w miejscach nasłonecznionych, na glebach zasobnych w składniki pokarmowe, wilgotnych, najlepiej głębokich, świeżych i wapiennych, nie znosi natomiast terenów podmokłych oraz okresowo zalewanych. Cis pośredni jest łatwiejszy w uprawie od cisa pospolitego przede wszystkim ze względu na niższe wymagania wilgotnościowe oraz większą mrozoodporność. Gęsty i bogato rozgałęziony system korzeniowy pozwala na przesadzanie nawet dużych okazów. ‘Wojtek’ wykazuje pełną mrozoodporność.Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Włodzimierz Seneta. Wprowadzenie do handlu: Jan Grąbczewski lata 1970. 

14. Cis pospolity Aurea Rogów 

15. Cis piśredni "Chudy"

16. Cis "Książe"

17. Cis pośredni "Mecenas"

18. Cis pośredni "Oliwka". Nowa, warta uwagi odmiana cisa o pokroju wąskokolumnowym, gęstym i regularnym. Tempo wzrostu dość szybkie. Dorasta do wysokości 2-3 m i 0,6-1,2 m szerokości. Igły 3-3,5 cm długości i do 2,5 mm szerokości, zaostrzone, delikatne, skierowane ku górze, przylegające do pędu. Młode, wiosenne przyrosty charakterystyczne, oliwkowozielone; starsze intensywnie ciemnozielone. Odmiana żeńska, intensywnie owocująca jesienią. Owoce długo utrzymują się na roślinach. Odporna na mróz, czasami igły mogą być uszkadzane przez mroźne wysuszające wiatry. Wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych, o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Tolerancyjna względem światła: rośnie dobrze zarówno w pełnym słońcu jak i w cieniu. Pierwsza publikacja: Dr Adam Marosz 2005 Szkółkarstwo. Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Mgr inż. Joanna Widaj Polska; wprowadzenie do handlu: Acrocona Szkółki Drzew i Krzewów Ozdobnych Joanna Widaj 2005. 

19. Cis pośredni "Zakręt"

20. Cis japoński 'Zen-Dan'

21. Cis pospolity 'Brzeg'.  Odmiana z grupy okrywowych, o żółtych igłach (jesienią i zimą żółtozielonych). Uzyskana z siewu nasion przez Kazimierza Kulasa, szkółkarza z Pisarzowic k. Brzegu. Wymaga gleb przeciętnych lub żyznych, zwięzłych, umiarkowanie wilgotnych, stanowisk lekko ocienionych lub cienistych. Polecana do ogrodów przydomowych, kolekcji roślin iglastych, starych ogrodów i zabytkowych parków. Krzewy nadają się do obsadzania łagodnych skarp oraz do kompozycji z kolumnowymi i kulistymi formami iglaków. Wprowadzenie do handlu: Szkółki Kulas, Pisarzowice k. Brzegu lata 1990. Szkółki Kulas, Pisarzowice. 

22. Cis ‘Goplana’  

23. Cis Taxus x media 'Stefania'®,

24. Taxus "Krzysztof"

25. Cis pospolity "Kórnik".

26. Cis "Jan Król" 

Cisy wykolorowane na zielono - mam. 

Polskie odmiany roślin kupione w 2017 roku.

1. Thuja occidentalis 'Syrena' 
odmiana wolnorosnąca, ładny kulisty pokrój, słomkowa barwa. Nic więcej nie wiem na temat tej odmiany. 
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
                                   

2. Thuja occidentalis 'Karolinka' 

Odmiana ta została wyselekcjonowana spośród siewek uzyskanych w 1993 roku z nasion żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis) 'Aurescens'. Pokrój ma nieregularny, szeroko stożkowy lub kępkowaty. Barwa młodych przyrostów jest złocistożółta z kremowymi końcami pędów (zimą zaróżowionymi), później żółta lecz  trwała. Gałązki wewnątrz korony są bladozielone, z kremowymi poprzecznymi paskami. Łuski na pędach są nieco mniejsze niż u gatunku, ale dla niego typowe. Krzew może wytwarzać nieliczne szyszki. Jego wzrost jest bardzo wolny. Nieistniejąca już roślina mateczna (zamarła na skutek uszkodzenia mechanicznego w 2006 r.) w wieku 13 lat miała wysokość ok. 50 cm i szerokość 60 cm. najstarsze 10-letnie okazy potomne osiągnęły wysokość 30-40 cm i podobną średnicę. Krzewy wykazują wysoką odporność na suszę i są całkowicie mrozoodporne w warunkach klimatycznych południowo-zachodniej Polski. 
Odkrywca (selekcjoner) - Mgr inż. Mariusz Olszanowski

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Karolinka' został opisany po raz pierwszy w pracy magisterskiej autora (Rozmnażanie wegetatywne i wzrost nowych odmian żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis)) wykonanej pod kierunkiem dr hab. Piotra Murasa na Akademii Rolniczej (obecnie Uniwersytet Rolniczy) w Krakowie. Po raz drugi opis ukazał się w numerze 6/2009 dwumiesięcznika branżowego ,,Szkółkarstwo’

                  Zdjęcie jest wł. P. Olszanowskiego

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

3. Thuja x plicatoides 'Husaria'
Odmiana P. Olszanowskiewgo. Nic więcej nie wiem na temat tej odmiany. 

Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie Polskie odmiany drzew i krzewów. 

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

4. Taxus x media 'Profesor Gorczyński'
Odmiana o pokroju kolumnowym, zwartym i sztywnym. Jest stosunkowo wąska, docelowo jednak szersza niż odm. 'Wojtek'. Krzewy rosną silnie, ale są mocno zagęszczone przez krótkie pędy wyrastające na przewodnikach. Barwa ciemnozielona. Igły bardzo długie - najdłuższe wśród odmian kolumnowych - do 40 mm i dość szerokie - 3 mm. Płeć męska.
Wysokość 5 m, średnica na 3 m - 1m (góra krzewu nieznacznie szersza) po 35 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego 'Hicksii' około roku 1966. Opisana przez hodowcę - Pana mgr Andrzeja Marczewskiego - pierwszy raz w 1991 r. ("Prace Ogrodu Botanicznego PAN"), drugi raz w 2002 r. w czasopiśmie branżowym "Szkółkarstwo" nr 2
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
           
                           
5. Taxus x media 'Profesor Kobendza' 
Odmiana o wyprostowanym, gęstym, szerokokolumnowym pokroju. Młode krzewy początkowo rosną bardzo wąsko, poszerzają się stopniowo z upływem lat. Wzrost jest bardzo silny - do 50 cm rocznie, co czyni tę odmianę jedną z najszybciej rosnących wśród cisów. Igły średniej długości - 20-25 mm (maks. 35 mm) i 2,5 mm szerokości. Barwa ciemnozielona, podobna do cisa pośredniego 'Hicksii'. Płeć męska.
Wysokość 5,2 m, średnica na 2,5 m - 1,6 m po 29 latach.
Odmiana wyselekcjonowana w PAN Ogrodzie Botanicznym CZRB w Warszawie - Powsinie z populacji siewek cisa pośredniego (T. x media) w 1978 r. Opisana przez hodowcę-Pana mgr Andrzeja Marczewskiego w 2003 r. w czasopiśmie "Szkółkarstwo" nr 3.
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 
           
                        

6. Betula 'Hoseri' 

Polska odmiana historyczna. 

Drzewo o stożkowatej, gęstej koronie, dorastające do kilkunastu metrów wysokości. . Kora wiśniowobrązowa, łuszcząca się okrężnie cienkimi strzępkami. Młode pędy delikatnie omszone. Liście duże, wydłużone, jajowate z ostrym wierzchołkiem, do 12 cm dł. i 8 cm szer., brzegiem klapowane i nierówno ząbkowane. Jesienią przebarwiają się na żółto. Odmiana odporna i tolerancyjna. Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Antoni Wróblewski, 1929 rok. Wprowadzenie do handlu: 1935 Szkółki Kórnickie. 

➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

Odmiana pochodzenia mieszańcowego uzyskana przez Antoniego Wróblewskiego w 1929 r. w Ogrodach Kórnickich. Brzoza Hosera została wyselekcjonowana z populacji siewek północnoamerykańskiego gatunku Betula x coerulea, jednakże w jej powstaniu najprawdopodobniej brał udział jeszcze inny gatunek – brzoza żółta (Betula alleghaniensis – dawniej B. lutea). Świadczą o tym niektóre cechy - ciemna barwa kory i kształt liści, które sugerują właśnie większe podobieństwo do brzozy żółtej. Betula x coerulea, nie posiadająca oficjalnej polskiej nazwy, a w krajach anglojęzycznych określana jako Blue Birch (brzoza niebieska), ma korę nie ciemną, a białą, niekiedy zaróżowioną. Brzoza Hosera została wprowadzona do sprzedaży w macierzystych szkółkach w 1935 r. i oferowana była w Kórniku do 1939 r. Po wojnie nie zaginęła jak inne polskie przedwojenne odmiany, formalnie istniała w kolekcjach, jednak wypadła ze szkółkarskiej produkcji, z rzadka też była wspominana w publikacjach dendrologicznych. Lepsze czasy nadeszły dopiero w latach 90 – tych XX w., gdyż zaczęła się pojawiać w ofertach szkółek. Obecnie jednak znów mamy do czynienia z niewiadomych przyczyn ze spadkiem zainteresowania tą brzozą.

Antoni Wróblewski swoją odmianę nazwał na cześć Piotra Ferdynanda Hosera II (1857 - 1939) - jednego z najwybitniejszych szkółkarzy – ogrodników przedwojennej Polski. Młody inżynier Piotr II początkowo kierował działem szkółkarskim w rodzinnej firmie Bracia Hoser, mieszczącej się w Warszawie. W 1896 r. założył w Żbikowie koło Pruszkowa na powierzchni 57 ha własne gospodarstwo szkółkarskie. Szkółki Żbikowskie ówcześnie były najnowocześniejszym tego typu zakładem na ziemiach polskich, co jednak najważniejsze – funkcjonują do dnia dzisiejszego, pozostając w rękach rodziny Hoserów. Piotr Hoser oprócz dokonań w typowej działalności produkcyjnej miał spory dorobek naukowy – był inicjatorem powstania oraz wieloletnim wykładowcą Wydziału Ogrodniczego SGGW. Za swe zasługi na uczelni otrzymał tytuł doktora honoris causa. Kształcił też praktykantów w swoich szkółkach, jednym z nich, w latach 1900 - 1903 był właśnie Antoni Wróblewski. Wróblewski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swym nauczycielem praktycznie przez całe życie, często konsultując własne naukowe prace.

Brzoza Hosera jest drzewem osiągającym kilkanaście metrów wysokości, a więc jak na brzozę raczej niewiele, choć w młodości rośnie bardzo silnie. Korona ma kształt stożkowy i jest gęsta, w starszym wieku górna część może się zaokrąglać, a całość zmieniać kształt na jajowaty. Najbardziej charakterystycznymi cechami tej odmiany są liście i kora. Liście o kształcie wąskojajowatym osiągają długość do 14-15 cm i należą do największych wśród wszystkich taksonów brzóz (porównywalne wielkościowo są u brzozy Maksymowicza). Ich barwa jest zielona, jesienią przybiera przyjemny żółty kolor. Kora barwy brunatno-wiśniowej w młodości upstrzona jest jaśniejszymi cętkami (kremowymi lub szaro-żółtymi), w starszym wieku plamki zanikają, a powstają złuszczenia. Całość sprawia oryginalne, dość egzotyczne wrażenie, można by rzec: brzoza - jak nie brzoza.
Pierwszy (bardzo skrupulatny!), sporządzony przez Antoniego Wróblewskiego opis odmiany brzmiał:

„Drzewo o korze na pniu brunatno-wiśniowej, jak u B. lutea; pędy młode owłosione, później nagie; liście na długopędach sercowate, wybitnie wydłużone, 10-14 cm długie 6-8 cm szerokie, o 10-12 parach nerwów, brzegiem klapowane i nierówno ząbkowane, wierzchem zupełnie nagie, spodem o owłosionych nerwach”


                ➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽➽

                                                                              Autor Mariusz Olszaanowski

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

7. Prunus cerasifera 'Złoty Obłok' 
Nieduże drzewo o owalnej koronie, dorastające do 7-8 m wysokości i średnicy do 4 m. Pędy dość sztywne, wyprostowane, o nieznacznie przewieszających się wierzchołkach, młode o zielonym zabarwieniu. Wzrost dość szybki. 
Liście duże, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, długości 3-7 i szerokości 2-5 cm. Brzeg karbowano-piłkowany. Blaszka liściowa najmłodszych liści pomarańczowobrązowa, później intensywnie cytrynowożółta. Zabarwienie utrzymuje się około miesiąca, później liście zielenieją i w drugiej połowie czerwca nie różnią się od gatunku. Na silnym słońcu liście są nieco przypalane. Kwiaty 5-płatkowe, średnicy do 2 cm, białe. Kwitnie obficie przed rozwojem liści, około połowy kwietnia. Owoce żółte, smaczne, dojrzewają we wrześniu. 
Najlepiej rośnie w luźnym, ale żyznym, umiarkowanie wilgotnym podłożu, o odczynie od lekko kwaśnego do nieznacznie zasadowego. Wytrzymała na suszę. 
Wymaga stanowiska słonecznego, gdyż wtedy liście są lepiej wybarwione, ale może też rosnąć w półcieniu. 
Odmiana znaleziona wśród siewek śliwy wiśniowej przez Krzysztofa Krupę w jego szkółkach około 1992 roku.
Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 


8. Quercus rubra 'Roman Salamon'

Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach w 2016 roku na wystawie "Polskie odmiany drzew i krzewów".  

Roślina kupiona w szkółce P. Olszanowskich. 

9. Juniperus horizontalis 'Salamander' PBR – jałowiec płożący 'Salamander' PBR

Odmiana wyselekcjonowana przez Michała Kałuzińskiego w szkółce Dendrofarma w roku 2003 z Juniperus horizontalis Blue Chip. Jest to krzew o niskim, płożącym pokroju i powolnym wzroście. Po 10 latach uprawy osiąga 0,2 m wysokości i około 1,0 m średnicy. Pędy ścielą się po ziemi, a ich boczne rozgałęzienia lekko unoszą się ku górze. Drobne, słabo odstające igiełki gęsto okalają pędy. Krzew tworzy niską, gęstą poduchę - srebrzysto-niebieską z nakrapianymi żółtymi plamami. Preferuje stanowiska słoneczne. Jest w pełni mrozoodporny. Polecany jest do ogrodów skalnych, na skarpy, murki i do kompozycji w pojemnikach.

Zdjęcie jest wl. P. Kałuzińskiego. 

Roślinę kupiłam na targach "Gardenia" w Poznaniu 4 marca 2017 roku za 25 zł. 

10. Berberis thunbergii 'Orange Ice', berberys Thunberga 'Orange Ice'

Karłowy krzew liściasty o zwartym, kolumnowy pokroju i wolnym tempie wzrostu. Po 6 latach uprawy dorasta do 60-70 cm wysokości. Pędy są proste, wzniesione, liście owalne, pomarańczowo-miedziane, jesienią przebarwiają się w intensywnych odcieniach czerwieni i pomarańczu. Żółte, drobne kwiaty pojawiają się na wiosnę wraz z rozwijającymi się liśćmi. Czerwone, drobne jagody dojrzewają we wrześniu. Krzew tolerancyjny w stosunku do podłoża, dobrze rośnie na przeciętnych, przepuszczalnych glebach ogrodowych na stanowiskach słonecznych. Odmiana odporna na mróz, strefa 5b, polecana do małych ogrodów, na rabaty, do sadzenia w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach oraz do tworzenia barwnych kompozycji z innymi krzewami i bylinami o ciemnym ulistnieniu.
Hodowca: Janusz Szewczyk. Odmiana wprowadzenie na rynek przez: ERGON,  Eindhoven, Holandia w 2015 r.

Roślinę kupiłam na targach "Gardenia" w Poznaniu 4 marca 2017 roku za 28 zł. 

11. Aesculus hippocastanum 'Franek' – kasztanowiec pospolity 'Franek'

Jest to amatorska odmiana kasztanowca o pięknych, nieregularnie żółto upstrzonych liściach. Rośnie wolniej niż gatunek. Odmiana ma tendencję do wyradzania się, dlatego należy regularnie usuwać pędy o zielonych liściach. Została znaleziona na terenie Szkółki Szmitów przez pracownika – pana Franciszka Pniewskiego, na początku obecnego wieku.Odmiana o atrakcyjnych liściach, powstała jako mutacja na jednej z siewek kasztanowca białego. Drzewa mają kształt korony jak u gatunku. Liście charakteryzują się żółto kremowym przebarwieniem blaszki liściowej. Przebarwienia są nieregularne, czasem niewielkie, bardziej dekoracyjne w okresie wiosennego wzrostu. Dekoracyjność liści jest najlepsza u młodych okazów. Odmiana niebyt stała, wymaga systematycznego usuwania pędów rewersyjnych. Drzewa odmiany ‘Franek’ polecane są do większych ogrodów, kolekcji dendrologicznych, oraz jako ciekawe uzupełnienie parków i ogrodów dydaktycznych. Pierwsza publikacja: Bronisław Szmit 2009 katalog szkółki J.B. Szmit; odkrywca, hodowca (selekcjoner): Bronisław Szmit Polska; wprowadzenie do handlu: Szkółka J.B. Szmit 2009.

Zdjęcie jest własnością P. Szmit

Roślina kupiona w Ogrodzie Rozmaitości pod Dębem u Pana Dariusza Burdana. 

12. Tilia cordata" Bieruń"- lipa drobnolistna "Bieruń"

Roślina o cytrynowo żółtych liściach i typowym dla gatunku pokroju. 

Znaleziona w miejscowości Bieruń, charakteryzuje się cytrynowo wybarwionymi liśćmi, które zachowują swój kolor przez cały okres wegetacji. Dodatkową zaletą jest to, że odmiana ta nie jest przypalana przez słońce. Piękna i godna szerszego rozpowszechnienia. Doskonała jako soliter lub w nasadzeniach grupowych.

Roślina kupiona w Ogrodzie Rozmaitości pod Dębem u Pana Dariusza Burdana. 

Polskie odmiany berberysów. //

1. Berberis thunbergii 'Ruby Star', berberys Thunberga 'Ruby Star'

Miniaturowy krzew liściasty o kulistym pokroju i bardzo wolnym tempie wzrostu. Po 6 latach uprawy dorasta do 30 cm średnicy. Liście są łopatkowate, owalne, intensywnie karminowo-czerwone z cienką złotą obwódką na brzegu. Jesienne przebarwienie liści jest również czerwone. Żółte, drobne kwiaty pojawiają się wiosną. Owocami są nieduże, podługowate czerwone jagody dojrzewające późnym latem. Krzew preferuje gleby próchniczne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, stanowiska słoneczne. Odmiana odporna na mróz, strefa 5b, polecana do małych ogrodów, na rabaty, zwłaszcza jako roślina obwódkowa, skalniaki, do sadzenia w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach.

Hodowca: Janusz Szewczyk. Odmiana wprowadzenie na rynek przez: ERGON, Eindhoven, Holandia w 2015 r. 
Zgłaszający: Szkółki Roślin Ozdobnych WAŻYŃSCY, PL-99-311 Bedlno, Pniewo 37, Polska





W Szkółkarstwie 6-2015 w art. "Plantarium po raz 33"". (cz.II) o naszych berberysach. Skany poniżej.  
 









2. Berberis thunbergii 'Orange Ice', berberys Thunberga 'Orange Ice

Karłowy krzew liściasty o zwartym, kolumnowy pokroju i wolnym tempie wzrostu. Po 6 latach uprawy dorasta do 60-70 cm wysokości. Pędy są proste, wzniesione, liście owalne, pomarańczowo-miedziane, jesienią przebarwiają się w intensywnych odcieniach czerwieni i pomarańczu. Żółte, drobne kwiaty pojawiają się na wiosnę wraz z rozwijającymi się liśćmi. Czerwone, drobne jagody dojrzewają we wrześniu. Krzew tolerancyjny w stosunku do podłoża, dobrze rośnie na przeciętnych, przepuszczalnych glebach ogrodowych na stanowiskach słonecznych. Odmiana odporna na mróz, strefa 5b, polecana do małych ogrodów, na rabaty, do sadzenia w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach oraz do tworzenia barwnych kompozycji z innymi krzewami i bylinami o ciemnym ulistnieniu.
Hodowca: Janusz Szewczyk. Odmiana wprowadzenie na rynek przez: ERGON,  Eindhoven, Holandia w 2015 r.

Roślina zgłoszona do Konkursu Roślin Nowości wystawy 'Zieleń to Życie' w 2016 r. przez Szkółki Roślin Ozdobnych Ważyńscy. 






3. Berberis thunbergii "Marta", berberys Thunberga ‘Marta’
Odmiana ‘Marta’ berberysu Thunberga (Berberis thunbergii) została wyselekcjonowana w szkółce Marii i Janusza Szewczyków z Krzywaczki, z siewu nasion (w latach 2005–2008) pochodzących z wolnego zapylenia, zbieranych z odmian ‘Atropurpurea’, ‘Aurea’, ‘Orange Beskid’, ‘Goldalita’ i innych tego gatunku. Krzewy po ośmiu latach uprawy osiągają wysokość 50–60 cm i średnicę 70–90 cm, charakteryzują się zwartym, półkulistym pokrojem oraz wysoką zdrowotnością (liście zachowują walory dekoracyjne również w miejscach nasłonecznionych). Odmianę można zaliczyć do karłowych, ale o większej sile wzrostu niż np. ‘Bogozam’, ‘Tiny Gold’, czy nawet ‘Goldalita’
Liście są łopatkowe, typowe dla gatunku, choć nieco mniejsze – o długości 0,8–1,2 cm, proste (u niektórych innych karłowych odmian bywają charakterystycznie poskręcane). Wiosną i latem najmłodsze blaszki liściowe są delikatnie, czerwono podbarwione, szczególnie na obrzeżach (fot. 1). Na krzewach rosnących już w lekkim zacienieniu przebarwienia są słabsze i szybciej zanikają. Na roślinach posadzonych na miejsce stałe już pod koniec lata przebarwień praktycznie nie ma (fot. 2). W produkcji w szkółce lub na okazach uprawianych w pojemnikach charakterystyczna barwa utrzymuje się dłużej.

W Szkółkarstwie 1/2016 w art. "Polskie odmiany". 














Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w 2016 r w Wojsławicach na wystawie "Polskich odmian drzew i krzewów" (15 maja). 

4. Berberis thunbergii "Natasza", berberys Thunberga "Natasza"

Odmiana wyhodowana w Szkółce Kurowscy. Nagrodzona brązowym medalem na Międzynarodowej Wystawie Zieleń to Życie w Warszawie 2013 roku oraz medalem na Wystawie Flowers Expo w Moskwie 2013 roku. Rozłożysty krzew. Jego młode pędy są strzeliste, ustawione pionowo w górę, natomiast starsze - przewisające, co nadaje mu okrywowy charakter. Ozdobny ze względu na wielobarwne różowo - biało - zielone liście oraz intensywnie różowo - czerwone pędy. Jeden z najintensywniej wybarwionych berberysów dostępnych na rynku. Znakomicie nadaje się jako roślina okrywowa, do kompozycji kolorystycznych, czy nasadzeń w grupach. Jest to roślina tolerancyjna i niewymagająca, odporna na silne nasłonecznienie, mrozy i choroby, w związku z tym sprawdza się zarówno w zieleni miejskiej, jak i ogrodach przydomowych. W porównaniu z innymi odmianami o pstrych liściach charakteryzuje się większą intensywnością różowych i białych przebarwień, które utrzymują się niemal przez cały okres wegetacji. Atrakcyjna również ze względu na jesienne przebarwienia liści. Odmiana chroniona .

                          


W "Zieleń to życie" listopad-grudzień 2013 art. o berberysie "Natasza"



            


                   


5. Berberis ‘Pola’ , Berberys ‘Pola’

Cechy wyróżniające nowość: kompaktowy, kulisty pokrój, purpurowa barwa liści.
Niski krzew o ciemnopurpurowych liściach, charakteryzujący się zwartym, 
kulistym pokrojem oraz karłowym wzrostem, nieco słabszym niż 
B. thunbergii 'Atropurpurea Nana'. Trzyletnie rośliny w uprawie pojemnikowej 
osiągają 20 cm średnicy. Pędy sztywne, skierowane do góry, z krótkimi, pojedynczymi
cierniami. Roślina ma interesującą barwę liści, bardzo ciemnopurpurową, 
wyróżniającą odmianę wśród innych berberysów. Liście drobne, eliptyczne. 
Jesienią jaśnieją i stają się jaskrawoczerwone. Do tej pory nie zaobserwowano
kwiatów i owoców. Odmiana powstała najprawdopodobniej jako krzyżówka 
B. ×chopinii z B. thunbergii. Wymagania jak innych berberysów. 
Preferuje glebyżyzne, dostatecznie wilgotne, o odczynie od lekko kwaśnego,
po słabo zasadowy. Najlepiej wybarwia się na stanowiskach słonecznych,
ale toleruje także półcień.
Odmiana żywotna, odporna na choroby i trudne warunki uprawy. 
Dobra mrozoodporność (strefa 5a). Krzew polecany do sadzenia 
w ogrodach przydomowych, na rabatach, w ogrodach skalnych i w pojemnikach, 
a także do stosowania jako niska roślina okrywowa.

Hodowca: odmiana wyselekcjonowana przez Gabriela Tomżyńskiego
 w 2008 z siewek uzyskanych z prywatnego ogrodu, wprowadzona na rynek
przez TOMŻYŃSKI Szkółka Roślin w 2014 roku.


            
6. Berberis thunbergii "Lena", berberys 
Thunberga "Lena"
Nie zanlazłam opisu tego berberysu. Odmiana wyhodowana 
przez Marię i Janusza Szewczyków w 2008 roku. 



Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach na wystawie "Polskich odmian drzew i krzewów" w 2016 r. 

7. Berberis thunbergii "Kórnik", berberys
Thunberga "Kórnik"
Siewka znaleziona w Szkółkach Kórnickich w latach osiemdziesiątych. 
Krzew o wzroście karłowym (do 1 m) i kopulastym pokroju. Pędy brązowe,
cienkie. Ciernie krótkie, pojedyncze do 1 cm długości. Liście małe,
łopatkowate, całobrzegie, 1 cm długie, wyrastające po 3-4 z pędu; jasnozielone 
z biało-różowym marmurkowatym rysunkiem, latem prawie zielone. 
Jako niski krzew nadaje się do nasadzeń w skupinach oraz niskich żywopłotów. 
Odporny na rdzę zbożową.
Kwiaty drobne, żółte. Owoce czerwone. Niewybredny względem gleby i 
stanowiska. Można sadzić pojedynczo i w grupach, w różnych założeniach 
ogrodowych. 
Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Szkółki Kórnickie Polska; 
wprowadzenie do handlu: Szkółki Kórnickie około 1990. 


Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w Wojsławicach na wystawie "Polskich odmian drzew i krzewów"  w 2016 r. 


 Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w moim ogrodzie w 2015 r. 

 
Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w moim ogrodzie w 2015 r. 

8. Berberis thunbergii 'Orange Beskid',
berberys Thunberga "Orange Beskid" 

Odmiana wyhodowana przez Marię i Janusza Szewczyków w 
Krzywaczce. 
Krzew o pokroju kulistym, spłaszczonym, dorastający do 1,5 m wysokości. 
Liście okrągłe, czerwono-pomarańczowe z wąską zielonkawożółtą obwódką. 
Ma przeciętne wymagania glebowe. Na stanowiska słoneczne. Nadaje się do 
każdego ogrodu, parku, zieleni miejskiej, na żywopłoty, skupiny.
Dobrze znosi przycinanie. Mrozoodporny. Wprowadzony do handlu w 2008 roku.

 
Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w moim ogrodzie w 2014 r.

9.Berberis thunbergii 'Joanna' - berberys Thunberga "Joanna"
Nowa odmiana berberysu,  wyhodowana w Szkółce Szmit, wprowadzona do
sprzedaży w 2016roku. Jest to niski krzew o ścielącym się, nieregularnym pokroju. Największą ozdobą są biało-różowo nakrapiane liście i czerwone młode pędy.
Roślina mrozoodporna, tolerancyjna i niewymagająca. Powinna być sadzona w 
miejscach nasłonecznionych, gdyż tam najlepiej się wybarwia. Doskonale sprawdza 
się w kompozycjach z innymi krzewami lub bylinami.

            
                            Zdjęcie jest wł. e-clematis.com



10. Berberis thunbergii 'Coral' (Maja) - berberys Thunberga "Coral" (Maja)

Nowa, kompaktowa, wolno rosnąca odmiana berberysu. Dekoracyjne, czerwonopomarańczowe liście ze złotożółtą obwódką. Roczne przyrosty osiągają długośc 20 cm. Wiosną tworzy pomarańczowe liście, które zmieniają barwę na czerwoną.  Powinna być sadzona w miejscach dobrze nasłonecznionych, w pełni mrozoodporna. Odmiana Aleksandra i Marcina Walaszczyka z Bielska-Białej. 


 
      Zdjęcie jest wł. e-clematis.com

Zdjęcie jest wł. P. Walaszczyków. 

W Szkółkarstwie 1/2016 w art. "Ćwierćwiecze targów GrootGroenPlus" - Polskie akcenty handlowe

11. Berberis thunbergii 'Carlo'. berberys Thunberga "Carlo"
Pokrój krzaczasty, zwarty, liście purpurowe z zieloną obwódka. Odmiana ze szkółki Kopanina.

Zdjęcie jest wł. P. Walaszczków. 

12. Berberis thunbergii ‘Orange Sunrise’ PBR

berberys Thunberga ‘Orange Sunrise’ PBR

Cecha wyróżniająca nowość: młode przyrosty intensywnie pomarańczowe, starsze liście ze złotą obwódką.

Silnie rosnąca, polska odmiana berberysu o wyprostowanym pokroju, intensywnie pomarańczowo-czerwonych młodych pędach, osiąga 1,5 m wysokości. Liście są duże, zaokrąglone, czerwone, gęsto osadzone na gałązkach. Na starszych liściach pojawia się złota, bardzo dekoracyjna obwódka, do 2 mm szerokości. Młode pędy i liście są wyraźnie jaśniejsze, z żółtawym odcieniem. Żółte kwiaty pojawiają się w maju. Owoce są czerwone, dojrzewają w październiku i listopadzie. Krzew preferuje gleby żyzne, dostatecznie wilgotne, stanowisko słoneczne. Bardzo dobrze znosi przycinanie i formowanie. Odmiana odporna na mróz, strefa 5b, polecana do sadzenia w ogrodach przydomowych oraz zieleni publicznej. Nadaje się do sadzenia pojedynczo na rabatach lub w pojemnikach, oraz w grupach, w formie żywopłotów. Odmiana otrzymała srebrny medal w Konkursie Roślin NOWOŚCI organizowanym przez Związek Szkółkarzy Polskich w czasie Międzynarodowej Wystawy „Zieleń to Życie”.

Hodowca: Odmiana wyhodowana i wprowadzona na rynek przez Szkółki Kurowskich w 2015 r.

Zdjęcia wł. Związku Szkółkarstwa Polskiego. 

13. Berberis thunbergii 'Sunny', berberys Thunberga "Sunny"

Odmiana została wyhodowana w szkółce Kurowskich w Końskowoli. Krzew o zwartym, kulistym pokroju. Rośnie do ok. 1 m wysokości. Roczne przyrosty to ok. 10 cm.  Młode pędy żółte, często pokładające się. Liście drobne złoto-żółte, często z delikatną, karminową obwódką. Preferuje stanowiska półcieniste i słoneczne. Dobrze rośnie na każdej glebie dostatecznie wilgotnej. Dobrze znosi silne nasłonecznienie, lecz na glebie suchej liście mogą ulec uszkodzeniu (poparzeniu). Cenna odmiana do nasadzeń przydomowych, osiedlowych, w kompozycjach kolorystycznych. 

                                                     Zdjęcie wł. www.pinus.net.pl

14. Berberis thunbergii 'Maria' PBR, berberys Thunberga 'Maria'

Gęsty kolczasty krzew, o wyprostowanych pędach, osiągający 1,2-1,5 m wys. Liście duże, złotożółte z karminowym obrzeżeniem, jesienią przebarwiające się na pomarańczowoczerwono. Duże, czerwone, dekoracyjne owoce. Dla pełnego wybarwienia potrzebuje stanowiska słonecznego. Preferuje gleby żyzne. Polecany do sadzenia w grupach i pojedynczo, na żywopłoty i do pojemników. Dobrze znosi cięcie i formowanie.
Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Lucjan Kurowski Polska; wprowadzenie do handlu: Szkółka Lucjana i Grzegorza Kurowskich 2000, pierwsza publikacja: Marosz Adam 2008 Szkółkarstwo 2;Polska

             



            
                         Zdjęcie Ewa Huet. "Maria z mojego ogrodu, 2014 rok. 

                                                  Owoce berberysów lubią ptaki. 

15. Berberis 'Profesor Sękowski'

W końcu lat 90. XX w. znaleziony został w Poznaniu przez prof. Bolesława Sękowskiego ciekawy okaz berberysu (Berberis sp.) o liściach sezonowych. Po śmierci Profesora jego córka mgr Jadwiga Sękowska prowadziła dalsze obserwacje i badania, których ostatecznym wynikiem było zgłoszenie odmiany 'Profesor Sękowski' do ochrony wyłącznego prawa w COBORU (2004 r.). Od tamtego czasu prawnym właścicielem tej odmiany jest Akademia Rolnicza w Poznaniu.
Wzrost roślin jest silny, długość rocznych przyrostów dochodzi do 60–70 cm i więcej, krzewy osiągają wysokość 3,0–3,5 m i podobną średnicę. Wyrastające wczesną wiosną liście (fot. 1 a) i młode pędy mają czerwonawy kolor, w trakcie wzrostu wybarwiają się na zielono. Liście są duże, długości do 6–7 cm, w drugiej połowie lata pojawia się na nich charakterystyczna kremowa obwódka. Ciernie na pędach, w zależności od położenia, mają różny kształt: są jedno-, dwu- lub trójdzielne, długości do 2 cm. Grona kwiatostanowe są liczne i bardzo długie — dłuższe niż u innych taksonów. Owoce (po 20 i więcej w gronie), które zaczynają dojrzewać pod koniec sierpnia lub we wrześniu, wybarwiają się na czerwono i zawierają mało nasion. Pozostają całą zimę na krzewach i opadają dopiero wiosną. Rośliny bardzo dobrze zimują, są cennym materiałem na wysokie, zwarte żywo-płoty, stąd znajdują zastosowanie w nasadzeniach miejskich, parkach i dużych ogrodach. Ładnie się również prezentują sadzone pojedynczo.

W Baranowie, w Katedrze Dendrologii i Szkółkarstwa poznańskiej AR, gdzie odmiana ta jest rozmnażana, matecznik stanowi założony cztery lata temu 40-metrowy żywopłot. Pobiera się z niego sadzonki, z których materiał handlowy uzyskuje się po 2 lub 3 latach produkcji.

Szkółkarstwo 05/2005

Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w 2016 r w Wojsławicach na wystawie "Polskich odmian drzew i krzewów" (15 maja). 

16. Berberys "Czerwony kur"                                                 

Odmiana A. i K. Wolsce, Opoczno, 2012 r.  - i nic więcej nie wiem na temat tej odmiany. Widziałam go na wystawie w Wojslawicach. 

Zdjęcie Ewa Huet. Zrobione w 2016 r w Wojsławicach na wystawie "Polskich odmian drzew i krzewów" (15 maja). 

Inne polskie berberysy to: Berberis x chopinii "Mazurek", Berberis x chopinii "Purpurowy"(=Atropurpurea), Berberis x chopinii "Chopin" - wszystkie trzy otrzymane pezez Senetę.

Wg moich wyliczeń mamy 19 polskich odmian berberysów. Może któregoś ominęłam.