Drzewiaste rośliny trujące w moim ogrodzie.

                                                                   

Książki opisujące trujące rośliny:
                        
                                               

                                     

1. Złotokap zwyczajny, Laburnum anagyroides Medik. – złotokap pospolity, złotodeszcz.

gatunek  należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z południowo-wschodniej Europy. 

W Polsce uprawiany jako roślina ozdobna.  Występuje również jako kenofit lokalnie zadomowiony na pojedynczych stanowiskach w lasach w zachodniej części kraju, np. w Wielkopolskim Parku Narodowym.  Krzew lub małe drzewko – do 7 m. Występuje w świetlistych lasach, na zrębach i skalnych zboczach. Lubi kamieniste gleby i ciepłe położenia.

Należy do najbardziej trujących ze wszystkich występujących u nas krzewów.

Wszystkie części rośliny zawierają trujące alkaloidy. Trucizna cytyzyna, paraliżująca nerwy, znajduje się przede wszystkim w kwiatach, nasionach i korzeniach; przy czym najwięcej jest jej w nasionach (1,5%), w liściach jest już pięciokrotnie mniej.
Dla większości zwierząt złotokap jest trujący. Szczególnie wrażliwe na zatrucia są konie. Kozy nie są wrażliwe na złotokap, jednak dają mięso i mleko zatrute. Odporne są natomiast owce i zające. Zatrucia zdarzają się też u ludzi, zwłaszcza zagrożone są dzieci. W ich przypadku śmierć może nastąpić po spożyciu 2-10 nasion złotokapu. Dorośli po zjedzeniu 30-40 nasion. Do zatruć dojść może też w przypadku spożycia miodu zbieranego przez pszczoły z kwiatów złotokapu.

Liście złotokapu.

Strąki z owocami. 

2. Śnieguliczka biała, Symphoricarpos albus Duhamel –  syn. śnieguliczka białojagodowa

Gatunek krzewu z rodziny przewiertniowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie występuje od Kalifornii po Alaskę. Od dawna spotyka się ją jako roślinę uprawną lub zdziczałą w Europie Środkowej. W Polsce jest powszechnie uprawiana, czasami przejściowo dziczeje (efemerofit). Roślina trująca. Owoce zawierają saponiny i alkaloidy powodujące zatrucia po spożyciu ich w dużej ilości. Objawami są początkowo wymioty, przeczyszczenie, podrażnienie przewodu pokarmowego,Mogą też wystąpić zaburzenia nerwowe: początkowo silne pobudzenie, następnie ospałość , majaczenie, śpiącza i zaburzenia świadomości.  Zatrucia leczy się płukaniem żołądka i objawowo. Dzieci lubią zrywać i zgniatać owoce śnieguliczki (pękają z trzaskiem).

Wydobywający się przy tym sok może jednak podrażniać skórę.   Dla ptaków zwłaszcza drozdów są jadalne.

Białe owoce. 

3. Bez czarny Sambucus nigra L. – dziki bez czarny, bez lekarski, bez pospolity, bzowina, bzina, buzina, hyczka, hyćka.

Gatunek rośliny z rodziny piżmaczkowatych, dawniej zaliczany był także do rodziny bzowatych i przewiertniowatych  W Polsce jest pospolity na całym obszarze kraju. .Poza Europą północną i wschodnią oraz Afryką północną, gatunek zawleczony został także na inne kontynenty - do wschodniej części Ameryki Północnej, do południowej Australii i na Nową Zelandię, a także do wschodnich Chin. Zazwyczaj wysoki krzew, rzadko drzewo. Osiąga wysokość do 10 m. Żyje do 25 lat.

Wszystkie części rośliny zawierają w różnej ilości trujący glikozyd sambunigrynę. które dla ludzi w większych ilościach są trujące. Jednakże wyższa temperatura (gotowanie czy smażenie bez przykrycia) usuwa ich własności trujące. Najczęściej dochodzi do zatrucia w wyniku spożycia niedojrzałych owoców. Objawami zatrucia są: osłabienie, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunka, przyspieszenie tętna i zaburzenia oddychania aż do duszności włącznie. Pierwsza pomoc polega na sprowokowaniu wymiotów i płukaniu żołądka. Owoce nie nadają się do spożycia na surowo. Jednak z dojrzałych owoców można robić konfitury, dżemy, kisiele, soki, można je także suszyć. Zawierają cukry, witaminy (głównie B i C), kwasy organiczne i inne związki. W procesie gotowania i suszenia,  glikozyd i sambunigryna wytrąca się i  bez czarny, można spożywać bez żadnych obaw. Owoce muszą być dojrzałe  nie zielone (zielone są trujące!)

4. Kruszyna pospolita Frangula alnus Mill. – szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna, drewno prochowe.Gatunek krzewu należący do rodziny szakłakowatych. Występuje w prawie całej Europie. W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. W luźnych lasach liściastych, również w mieszanych, wilgotnych zaroślach, na torfowiskach, na wilgotnych glebach bezwapniowych, gliniastych i gliniasto-piaszczystych. Wys.  1-3 m, czasami do 7 m.

Owoce dla ludzi niesmaczne i trujące, jednak stanowią przysmak wielu ptaków. Owoce zjedzone w większych ilościach powodują u ludzi wymioty i silną biegunkę.  Kora  zawiera glikozydy antrachinowe (m. in. frangulinę), flawonoidy, garbniki, saponiny. Preparaty ziołowe z kory ze względu na uboczne działanie (powodują przekrwienie miednicy małej) nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży, podczas miesiączki, po operacji, przy hemoroidach, w stanach zapalnych narządów jamy brzusznej. Po wieloletnim zmagazynowaniu kory zawarte w niej substancje (początkowo trujące) są używane do spożądzenia środków przeczyszczajacych i odrobaczających. .

Owoce kruszyny (w przeciwieństwie do owoców podobnego szaklaka pospolitego) dojrzewaja nierównomiernie,  na krzewie są jednocześnie i czerwone i czarne owoce.   

                                  

Owoce kruszyny dojrzewaja nierównomiernie, na jednej roślinie widac owoce czarne,  czerwone i zielone,
w przeciwieństwie do owoców szakłaka, ktore dojrzewają jednocześnie. 

               

5. Różanecznik żółty Rhododendron luteum – różanecznik pontyjski, azalia pontyjska,

synonimy polskie: azalia żółta, różanecznik żółty.

Należy do rodziny wrzosowatych.Gatunek pochodzi z Azji Zachodniej, duży obszar jego występowania znajduje się na Kaukazie. Występuje też na Polesiu, Podolu, wyspach Morza Egejskiego, południowej Austrii, Słowenii, w niektórych rejonach Rosji i w Kazachstanie. W Polsce jedyne jego naturalne stanowisko znajduje się w południowo-wschodniej części kraju w na terenie gminy Nowa Sarzyna w pobliżu Woli Zarczyckiej, powiat leżajski. Występuje jako podszyt w lasach, przeważnie szpilkowych, albo na glebach torfiastych. Krzew do 2,5 m wysokości o luźnej koronie. Stare krzewy osiągają szerokość większą od wysokości. Na korzeniach tworzą się odrosty korzeniowe. Kwitnie na początku maja, bardzo obficie.  Kwiaty wydzielają odurzający, przyjemny zapach, który można wyczuć nawet z odległości 200 m. 

Roślina trująca: liście i młode gałązki zawierają trujące glikozydy: rododendrynę, erykolinę, flawonoidy i andromedotoksynę – najbardziej trującą z nich wszystkich.

U zwierząt zatrucia objawiają się pobudzeniem, a następnie porażeniem układu nerwowego, ślinotokiem, zgrzytaniem zębami, silnym bólem brzucha, przyspieszeniem oddechu i tętna, w końcu śmiercią wskutek porażenia ośrodka oddechowego. U ludzi obserwowano tylko lekkie zatrucia, objawiające się zawrotami i bólami głowy. Zatrucie możliwe jest również poprzez miód wytworzony z jego nektaru

Jest objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Na jedynym w Polsce naturalnym jego stanowisku utworzono rezerwat przyrody Kołacznia, o powierzchni zaledwie 10 arów. Główne skupisko rośliny w rezerwacie znajduje się na niewielkim, piaszczystym pagórku i liczy kilkadziesiąt osobników (ale ze wzdlędu na zagęszczenie trudno je policzyć). Pojedyncze osobniki występują w przylegającym lasku olszynowym. Stanowisko to zostało odkryte w 1909 roku przez J. Jędrzejewskiego, nauczyciela szkółki ludowej, a opisane przez prof. Mariana Raciborskiego. Rezerwat utworzony został zarządzeniem ministra leśnictwa i przemysłu drzewnego 14 lutego 1957 roku w celu "zachowania naturalnego stanowiska azalii pontyjskiej. 

6. Jałowiec sabiński Juniperus sabina L. – jałowiec sawina, jałowiec sawiński.

Gatunek krzewu iglastego należący do rodziny cyprysowatych.

Jego ojczyzną są góry południowej Europy oraz Azji Mniejszej, Azji Środkowej i Kaukazu a także Afryka Północna. W Polsce roślina bardzo rzadka na naturalnych stanowiskach, tylko w Pieninach, w mijscach suchych, slonecznych, kamienistych lub skalistych, w szczelinach skalnych, , na piargu i jako podszyt w lasach modrzewiowych. Jest rośliną niewybredną i ekspansywną.

Cała roślina jest bardzo silnie trująca. Powoduje mdłości, pobudzenie, zaburzenia rytmu serca, duszności, skurcze macicy i paraliż układu nerwowego. Już 6 kropli olejku z tego jałowca uważane jest za dawkę śmiertelną. Wszystkie części rośliny zawierają trujący, silnie i nieprzyjemnie pachnący sabinol. Dawniej jałowiec sabiński był uprawiany jako roślina lecznicza a wyciągi z młodych pędów służyły do wywoływania miesiączek, ale także jako środek poronny -  co niejednokrotnie spowodowało śmierć kobiet. Wyciśnięty z pędów sok może spowodować dość poważne oparzenia skórne. Obecnie jałowiec sabiński z powodu toksyczności nie jest już stosowany wewnętrznie.

Jest to gatunek jałowca, który pomagał Sabiną bronić się przed wyżem demograficznym i to od nich wziął oficjalna nazwę.

7. Perełkowiec japoński, Styphnolobium japonicum (L.) Schott – szupin chiński,

szupin japoński, sofora japońska

W niektórych ujęciach taksonomicznych zaliczany był do rodzaju Sophora (szupin).

Gatunek drzewa z rodziny bobowatych. Pochodzi z Chin i i Korei, o wysokości do 25 m. Sprowadzony do Europy w 1750 z Japonii. W Polsce sadzony  w parkach i ogrodach botanicznych. Wszystkie części rośliny są trujące.

8. Trzmielina pospolita, t. zwyczajna  Euonymus europaeus

Należy do rodziny dławiszowatych. Występuje w Europie i Azji, w Polsce dość pospolity na całym obszarze, zwłaszcza w lasach łęgowych i liściastych, nad brzegami, w zaroślach i zakrzewieniach śródpolnych.

Cała roślina jest trująca,  jednak zachętą do skosztowania są bardzo atrakcyjne owoce dojrzewające późnym latem i wczesną jesienią. Zawierają nasercowo działające glikozydy: ewobiozyd, ewomonozyd i ewonozyd. Objawy zatrucia pojawiają się dopiero po 15 – 16 godzinach. Następuje wzrost ciepłoty ciała, osłabienia, wymioty, biegunka, dreszcze, konwulsje, zaburzenia układu krążenia, dychawica, zapaść. Możliwe są także uszkodzenia nerek i wątroby. Dawka 30–40 nasion jest uważana za śmiertelną dla człowieka .Te trujące nasiona nie szkodzą jednak ptakom, które trawią tylko osnówki, nasiona zaś wydalają. Drugi gatunek rosnący w Polsce trzmielina brodawkowata jest również trująca. w Polsce osiąga północno-zachodnią granicę występowania.

Wiele ptaków, jak przykładowo rudziki, drozdy i sroki, bardzo lubią pękające późnym latem owoce trzmieliny. Nasiona tego gatunku bywają  bardzo daleko zawleczone przez ptaki,  kiełkują jednak dopiero po 4-5 letniej przerwie spoczynkowej i przemrożeniu. Z drewna trzmieliny dawniej sporządzano wrzeciona, obecnie węgiel rysunkowy.

Kora korzeni trzmieliny brodawkowatej zawiera większe ilości gutaperki; jest to substancja podobna chemicznie do kauczuku.

9. Cis pospolity Taxus baccata  L.  w Anglii zwany drzewem cmentarnym.

Należy do rodziny cisowatych,  gatunek wiecznie zielonego iglastego drzewa lub dużego krzewu o spłaszczonych igłach bez przewodów żywicznych Występuje naturalnie w Europie; na północy do południowej Skandynawii, na wschodzie do Iranu (w Azji) oraz w północnej Afryce .Największe osobniki znane są z Kaukazu i Szkocji.(Fortingall do 32 m wysokości i 9 m obwodu pnia.

Roślina trująca. We wszystkich częściach rośliny, oprócz osnówki, znajdują się duże ilości trujących związków, przede wszystkim taksyna. Występuje wiec w korze, drewnie i korzeniach . Objawy zatrucia dotyczą przede wszystkim układu krwionośnego i serca (spadek ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, migotanie komór). Zatrucia zazwyczaj przypadkowe mogą okazać się śmiertelne, więc poszkodowany powinien znaleźć się jak najszybciej w szpitalu.Stanowi szczególne zagrożenie dla zwierząt domowych i gospodarskich. Weterynarze mówią że na ogół pierwszym objawem zatrucia cisem jest niespodziewana śmierć. Znany jest przypadek padnięcia konia w pięć minut po zjedzeniu igieł i gałązek cisa.Jest nieszkodliwy dla przeżuwaczy na przykład saren i jeleni, które zjadają i niszczą młode rośliny. Również koty i króliki zjadają je bez wiekszej szkody dla zdrowia.Według Pliniusza Starszego pisał, że "naczynia podróżników" wykonane z drewna cisowego i wypelnione winem, mogą otruć ludzi, ktorzy z nich piją

Popularny w ogrodach krzew iglasty kusi czerwonymi jagodami, które w istocie są nasionami pokrytymi mięsistą sodkawa osnówką (jedyną nietrującą częścią roślinną cisa). Nasiona z osnówką połknięte w całości nie są niebezpieczne. Rozgryzione drażnią jednak błonę śluzową przewodu pokarmowego, gdyż zawierają taksynę, która przedostawszy się do krwi, powoduje zaburzenia układu oddechowego oraz pracy serca. Objawem zatrucia mogą być kolka, biegunka i spadek ciśnienia tętniczego. Najbardziej trujące są igły w zimie. 

Gatunek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. Jest najwcześniej chronioną rośliną w Polsce, bowiem chroniony jest od 1423 roku. Ochrona została  ustanowiona na mocy statutu warckiego, wydanego przez króla Władysława Jagiełłę, który chciał ograniczyć eksport drewna cisowego z którego wyrabiano bardzo dobrej jakości łuki. Kiedy ciś był jeszcze pospolitą na terenach Polski rośliną wieśniacy w trosce o dobytek wycinali go w pobliżu swoich domostw, niszcząc to drzewo bez opamiętania. Strata konia, najważniejszej siły roboczej,  zwierzęcia będącego w wysokiej cenie – była bowiem wielką stratą. Mimowolnymi samobójcami bywały też wolnopuszczane króliki.

Cis dostarcza pokarmu 24 gatunkom ptaków (m.in. kowalik, rudzik) i 8 gatunkom ssaków (m.in. sarna, wiewiórka, zając). 

10. Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum L.

Należy do rodziny wawrzynkowatych. Występuje w całej Europie, w zachodniej Syberii, na Ałtaju i Kaukazie, także w Azji Mniejszej. W Polsce na całym terytorium, ale jest rośliną rzadką. Wawrzynek jest zrzucającym liście na zimę krzewem, o wysokości do 150 cm

Cała roślina jest dla ssaków bardzo silnie trująca. Zjedzenie 10-12 dojrzałych owoców może spowodować śmierć dorosłego człowieka, dla dziecka nawet 1-2 owoce mogą być śmiertelne,a ponoć 6 wystarczy by uśmiercić wilka!!!  Co ciekawe dla owadów i ptaków roślina nie jest szkodliwa.  Owoce i liście zawierają dwa trujące składniki: glikozyd dafninę i mezereinę. Ma słodko-cierpki smak. Pierwszymi objawami zatrucia jest pieczenie i drętwienie ust, puchnięcie warg, krtani i twarzy, ślinotok, chrypka oraz trudności w połykaniu. Potem pojawiają się silne bóle brzucha i głowy, odurzenie, skurcze, wymioty i krwawe biegunki. Śmierć występuje wskutek zatrzymania krążenia (zapaść). Roślina działa szkodliwie również na skórę i błony śluzowe; już sam kontakt z nią, bez doustnego spożycia, może powodować zaczerwienienie i obrzęki oraz pojawienie się pęcherzy na skórze. Starczy kropla soku na skórę, by spowodować zapalenie skóry, a nawet powstanie brzydkich ran. Równie fatalnie (o ile nie gorzej) wyglądają skutki konsumpcji. Rokowania są poważne i trzecia część zatrutych może posiłku z wawrzynka nie przeżyć.

W Polsce występują dwa gatunki tego krzewu: wawrzynek wilczełyko i główkowy. Oba objęte są ścisłą ochroną gatunkową, która ma uchronić je przed zrywaniem gałązek z kwiatami na wczesnowiosenne bukiety. 

11. Toxicodendron radicans, commonly known as poison ivy (older synonyms are Rhus toxicodendron and Rhus radicans) – bluszcz jadowity.

Należy do rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae). T. radicans rośnie na większej części Ameryki Północnej, w tym kanadyjskich prowincjach; Morskiej, Quebec, Ontario, Manitoba, i we wszystkich stanach USA na wschód od Gór Skalistych , a także w górzystych obszarach Meksyku do około 1500 m n. p. m. Poza Ameryką Północną, występuje również w umiarkowanej części Azji, w ​Japonii, Tajwanu, Rosji wyspy Sachalin i Kurylach i w części Chin. Bluszcz jadowity i pokrewne mu rośliny mają trzylistkowe liście wychodzące z kolanek łodygi. Rośliny te wydzielają specyficzny olejek (urushiol), który w zetknięciu z proteinami skóry (zwłaszcza w upalne dni) tworzy silnie piekącą, pęcherzykową czerwoną wysypkę, pojawiającą się po kilku godzinach lub nawet dniach od momentu kontaktu z rośliną. Wysypka przeradza się w czerwone pęcherzyki w których rozwija się stan zapalny, mogący utrzymywać się nawet przed cztery tygodnie. Płyn, który wycieka z pęcherzy nie zawiera środków trujących, dlatego nie jest niebezpieczny dla innych części ciała oraz innych osób.

Warto zapamiętać starą maksymę - „Jeśli liść ma listki trzy, omiń go, bo będzie zły"

Zazwyczaj dokładne umycie skóry wodą z mydłem w ciągu pół godziny od dotknięcia jadowitej rośliny zapobiega wystąpieniu zmian skórnych. Umyć należy również wszystko, co dotykało rośliny, a czego prawdopodobnie będzie się później dotykać samemu, a więc narzędzia ogrodnicze, rękawice, ubranie, a nawet psa czy kota.Do zatrucia może dojść także po przypadkowym zjedzeniu liści bluszczu. Prowadzi to do uszkodzenia błon śluzowych całego przewodu pokarmowego, co może skutkować nawet zapaleniem żołądka i jelit. Wdychanie dymu z palonych liści bluszczu powoduje ból oraz wysypkę w obrębie płuc, co prowadzi do silnego uszkodzenia dróg oddechowych.Kto był we wschodniej części USA i Kanady, widział w lasach ostrzegawcze tabliczki z napisami: „attention, poison ivy”, „caution, poison oak” lub „danger poison sumac”.

Mleczny sok z trującego bluszczu ciemnieje po wystawieniu na działanie powietrza.

Ludzie, którzy są wrażliwi na trujący bluszcz mogą być również wrażliwi na owoce mango. Drzewo mango  należy bowiem do tej samej rodziny. Sok z drzewa mango i skórki jego owoców zawierają związek chemiczny podobny do urushiol, posiadają go również niedojrzałe łupiny  nerkowca zachodniego. Olej urushiol może działać przez kilka lat, więc obsługa martwych liści lub roślin może spowodować reakcję.       

            

Przebarwione jesienią liście. 

W Ameryce Północnej w lasach stoją takie tablice. 



W książce "Zbrodnie roślin", Amy Stewart na stronie 231 wymienione i opisane są trujące ogrody na świecie. Przy opisie Ogrodu Botanicznego w Montrealu, a raczej ogrodzonego w nim poletka z roslinami trującymi i leczniczymi - jest napisane.....  Mają nawet trujący bluszcz...... No więc jestem zachwycona, że ja też go mam.

12. Thuja occidentalis L. Żywotnik zachodni
Gatunek drzewa z rodziny cyprysowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej – południowej Kanady i północnych rejonów USA. Popularnie sadzony jako drzewo ozdobne w Europie, dokąd wprowadzony został w latach 30. XVI wieku. 
Świeża roślina zawiera 0,6% olejku eterycznego, cukry redukujące polisacharydy, rozpuszczalne w wodzie minerały,kwas taninowy oraz taniny. Głównymi składnikami olejku eterycznego otrzymanego ze świeżych liści są: tujon (65%),izotujon, fenchon oraz inne monoterpentyny. Olejek eteryczny pozyskuje się z liści, gałązek i kory okazów przynajmniej 15-letnich przez destylację z parą wodną. Olejek ma gorzki, balsamiczny zapach. Jest wykorzystywany w medycynie oraz w przemyśle perfumeryjnym. 

Tujon ma  właściwości przeciwgrzybicze, bakteriobójcze i przeciwrobacze. Olejek eteryczny żywotnika jest trucizną przy podaniu doustnym, zaś stosowany zewnętrznie działa silnie drażniąco. Kontakt skóry z żywotnikiem może prowadzić do kontaktowego wyprysku alergicznego. Główne objawy zatrucia po spożyciu świeżej rośliny są z reguły łagodne i obejmują:wymioty, ból brzucha, biegunkę. W przypadku przedawkowania preparatów doustnych zawierających wyciąg z żywotnika zachodniego objawy są poważniejsze i obejmują dodatkowo:  podrażnienie błony śluzowej żołądka i jelit, ból głowy, nerwowe pobudzenie, drgawki, uszkodzenie wątroby i nerek prowadzące do zaburzeń metabolicznych fatalnych w skutkach, arytmię, krwawienie mięśnia sercowego, mocne i długotrwałe skurcze, w tym maciczne, śmiertelny bezdech, gdy duża ilość tujonu dostanie się do układu krwionośnego. W medycynie ludowej wyciąg z żywotnika zachodniego był stosowany jako środek odwadniający a w większych ilościach wywołujący poronienie.  Badania nie potwierdziły działania aborcyjnego żywotnika, ani innych roślin zawierających tujon. Odwary z żywotnika były tradycyjnie stosowane w tym celu często prowadząc do śmierci kobiet. Mocne i długotrwałe skurcze macicy występują dopiero, gdy dojdzie do śmiertelnego zatrucia..

13. Modrzewnica zwyczajna, modrzewnica północna (Andromeda polifolia L.) – Rodzima, zimozielona  wieloletnia krzewinka, z podziemnymi rozłogami, dorastająca do 20-40 cm. Gatunek rośliny należący do rodziny wrzosowatych. Jej zasięg obejmuje Europę (z wyjątkiem części południowej) oraz część Azji (część Syberii i Mongolia). W Polsce jest dość pospolita na niżu. W Karpatach jest rzadka. Liczniej występuje tylko na Kotlinie Orawsko-Nowatorskiej (jest tam dużo torfowisk). Podobnie, jak inne gatunki z rodziny wrzosowatych żyje w symbiozie z określonym gatunkiem grzyba.  Występuje na torfowiskach wysokich, mszarach w obrębie torfowisk przejściowych, w borach bagiennych. Jest chemafitem. Wymaga stanowisk półcienistych lub zacienionych oraz gleb kwaśnych, wilgotnych i próchnicznych. Jest rośliną lecznicza, cho silnie trującą. Dotyczy to także miodu, jeśli byłby zbierany z modrzewnicy w dużych ilościach. 
Trujące są liście, młode gałązki i kwiaty. Wprawdzie modrzewnica jest trująca, jednak na szczęście nie tworzy atrakcyjnych, smacznie wyglądających owoców, które zachęcałyby do ich spróbowania. Owocem modrzewnicy jest sucha, niepozorna torebka zawierająca drobne nasiona.  Objawy zatrucia: pieczenie w ustach i ślinotok, trudności w przełykaniu jak równiez zawroty glowy, skurcze, stany narkotyczne, słabnięcie pulsu, trudności w oddychaniu. Śmierc następuje w wyniku paraliżu mięśni oddechowych. Nadal obserwuje się zatrucia u dzikich zwierząt. 
Od roku 2014 gatunek jest wpisany na listę gatunków roślin objętych w Polsce ochroną częściową. Z powodu zmniejszania sie powierzchni bagien i torfowisk kurczą się także siedliska modrzewnicy. Roslina posiada właściwości obniżające ciśnienie. 

                         

13. Ostrokrzew (Ilex L.) – rodzaj roślin z rodziny ostrokrzewowatych. Liczy ponad 300 gatunków, które występują głównie w subtropikalnych strefach obydwu półkul. Gatunkiem typowym jest ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium L.

Owocem jest mięsisty pestkowiec, podobny do jagody, z 2–8 twardymi pestkami. Jest on silnie trujący. Po spożyciu od 5 owoców, konieczna interwencja lekarza.Trujące sa również liście. Objawy zatrucia: najpierw wystepują mdłości i wymioty, potem biegunka, paraliż, zabu zenia rytmu serca, zapalenie układu pokarmowego, wyczerpanie organizmu. Za dawkę śmiertelną dla dorosłego człowieka uważa się 20-30 owoców. Zwierzęta nie są podatne na zatrucia. W liściach zawarte są garbniki i kwasyfenolowe, saponiny, trójterpenowe, alkaloidy purynowe. Nowe badania nie potwierdziły obecności związków cyjanogennych w liściach. 

W swoim ogrodzie mam dwa ostrokrzewy:

ostrokrzew bukszpanowy (Ilex crenata Thunb.) zw. tez japońskim lub karbowanolistnym. Wystepuje we wschodnich Chinach, Japonii, Koreii,  wTajwanie i Sachalinie.Jest to wiecznie zielony krzew lub małe drzewo, rośnie do wys.  3-5 m (rzadko 10 m). Liście są ciemnozielone, błyszczące, małe, długości 10-30 mm i 10-17 mm szer. o lekko ząbkowanym brzegu, czasami kolczaste.  Kwiaty sa dwupienne , białe, cztero-klapowane. Owocem jest  czarny pestkowiec średnica 5 mm, zawierająca cztery nasiona. 

ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium L.). Występuje w stanie dzikim w Europie i Afryce. Rośnie jako roślina podszytowa różnych drzewostanów lisciastych.Osiąga wysokość do 25 m, przyjmuje formę krzewiastą lub małego drzewa. Liście - jajowate, eliptyczne, długość do 12 cm, ciemnozielone, skórzaste, z wierzchu błyszczące, kolczaste na brzegach. Gatunek dwupienny. Kwitnie od maja do czerwca.Owoce - kuliste lub elipsoidalne, krwistoczerwone, nieduże, trujące. Dojrzałe owoce utrzymują się na gałązkach w ciągu zimy. Liście ostrokrzewu stanowią pokarm zimowy jeleni, a młode gałązki suszono dawniej na paszę dla bydla domowego. Patyczki z ostrokrzewu umieszczane w klatkach królików działały wzmacniająco i dodawały im apetytu.

Dr.  Henryk Różański na stronie rozanski.li pisze: Roślina jest cenna leczniczo, stosowana od dawna w fitoterapii.  Opisywane przez niektórych autorów właściwości trujące są nacechowane nadgorliwością i nadinterpretacją oraz bujną wyobraźnią pisarską. Ostrożnie należy stosować owoce ostrokrzewu kolczastego, bo te mogą spowodować wymioty i biegunkę.

                      

14. Bagno zwyczajne Rhododendron tomentosum Harmaja, syn. Ledum palustre L. 1753), zwany inaczej bagnem pospolitym, bagniakiem, dzikim rozmarynem, rozmarynem leśnym – gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych. Występuje w stanie dzikim w środkowej i północnej Europie oraz w północno-wschodniej Azji. Osiąga w Polsce południową granicę zasięgu. W Polsce jest rozpowszechniony na całym niżu, z wyjątkiem Kujaw i Wielkopolski gdzie jest rzadki.  W górach rówież rzadki. Roślina występuje na terenach podmokłych, zacienionych i zakwaszonych (mokre lasy sosnowe, torfowiska wysokie, bory bagienne). Rośnie razem z modrzewnicą, wrzosem, żurawiną i wrzoścem bagiennym. 

Cała roślina wydziela silny zapach i jest trująca. Liście i pędy zawierają olejek eteryczny o silnym, charakterystycznym zapachu, porażający układ nerwowy i działający odurzająco – może powodować zawroty i bóle głowy. . Ze względu na zawartość szkodliwych związków na poziomie 0,3-2% (m.in. ledol, palustrol, arbutyna, garbniki) spożycie u człowieka wywołuje podrażnienie żołądka i układu pokarmowego, może prowadzić do uszkodzenia nerek oraz paraliżu systemu nerwowego. Odurzająca woń kwiatów jest trująca dla niektórych owadów, także miód z nich zebrany. Zapach kwiatów ma działanie odurzające a pyłek  - halucynogenne. U osób wrażliwych nawet dotknięcie może powodowac pieczenie i świąd. 
Gatunek został opisany przez Karola Linneusza w 1753 r. jako Ledum palustre, czyli przedstawiciel rodzaju bagno Ledum. W 1990 r. fiński systematyk Harri Tapani Harmaja zaliczył ten gatunek do rodzaju różanecznik Rhododendron pod nazwą Rhododendron tomentosum, jednak w literaturze bywa jeszcze opisywany jako Ledum palustre. 
Roślina objęta jest w Polsce ochroną od 1995 roku, w latach 1995–2004 ochroną częściową, następnie w latach 2004–2014 ochroną ścisłą. Od 2014 roku ponownie podlega ochronie częściowej. Występuje licznie w niektórych parkach narodowych, np. w parku Białowieskim, Bieszczadzkim, Poleskim, Tatrzańskim i Słowińskim. 

Zagrożeniem dla gatunku jest eksploatacja torfu i osuszanie torfowisk, na których występuje, a także masowy zbiór jego gałązek, które są sprzedawane jako środek przeciwko molom. Bardzo często w obecności Bagna zwyczajnego spotkac można Borówkę bagienną (Vaccinum uliginosum) o białym miąższu i bardzo smaczną. Zwana jest w niektórych regionach pod nazwą "łochynia". Uważano bowiem, że jedzenie owoców łochynii wywołuje stany podobne do spożycia alkoholu. W rzeczywistosci jednak te stany wywołuje pyłek kwiatowy Bagna zwyczajnego.
Podobno na północy Europy - w Norwegii i Rosji stosowano bagno jako namiastkę chmielu do wyrobu piwa, częściowo po to, żeby piwo miało bardziej odurzające właściwości. Jego świeże i suszone liście używane były przez Indian i Eskimosów jako niezwykle ceniony surowiec na herbatę (z silnie parzonego ekstraktu wydzielał się narkotyk zwany "ledel"). Współcześnie natomiast, w Ameryce Północnej z liści jednego z podgatunków bagna (Ledum palustre subsp.groenlandicum) sporządza się herbatę - Labrador James i County Tea, która ma właściwości odurzające. 

Bagno w moim lasku.